Του Παναγιώτη Στάθη
Ηλεκτρονικά μεν αλλά με σοβαρές διαφοροποιήσεις θα υποβάλλεται η δήλωση περιουσιακής κατάστασης “πόθεν έσχες” όπως προκύπτει από την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας με την οποία γίνονται εν μέρει δεκτές προσφυγές των δικαστικών ενώσεων και ακυρώνουν την υπουργική απόφαση της 13ης.10.2016 με την οποία καθορίστηκαν οι παράμετροι της υποβολής. Η δικαστική κρίση πιθανότατα θα οδηγήσει σε παράταση υποβολής των πόθεν έσχες που λήγει στις 21 Οκτωβρίου.
Με την 2649/2017 απόφαση ακυρώνεται τυπικά η εν λογω υπουργική απόφαση, όμως το δικαστήριο μπήκε στην ουσία της υπόθεσης καθορίζοντας ουσιαστικά πως θα πρέπει να θεσπιστεί νομοθετικά η διαδικασία:
– Κατ’ αρχήν κρίθηκε συνταγματική η ηλεκτρονική υποβολή (για όλους τους υπόχρεους και τους δικαστες) “διότι η Διοίκηση έχει λάβει ικανά μέτρα προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους επέμβασης τρίτων σε αυτό και διαρροής των δεδομένων”.
– το δικαστήριο έκρινε για το σύνολο των υπόχρεων σε δηλωση πόθεν έσχες (δικαστες, αιρετοί, δημοσιογράφοι, εκδοτες, στρατιωτικοί, λιμενικοί, σωφρονιστικοί υπαλληλοι κλπ) ως αντισυνταγματική την υποχρέωση να δηλώνονται τα ποσά πάνω από 15.000 που βρίσκονται εκτός τράπεζας (στρώμα ή θυρίδες), καθώς και κινητά περιουσιακά στοιχεία (τιμαλφή, πίνακες κλπ) των οποίων η αξία υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ.
– Κρίθηκε αντισυνταγματική η μη πρόβλεψη 5ετούς παραγραφής για τη διενέργεια και ολοκλήρωση του ελέγχου, καθώς και για τη διατήρηση των προσωπικών δεδομένων των υπόχρεων.
– Κρίθηκε επισης πως μετά την πρώτη δήλωση, στις επομενες περιλαμβάνονται μόνο τα περιουσιακά στοιχεία, στα οποία επήλθε κάποια μεταβολή.
Για τους δικαστές
Ειδικά για τους δικαστες δέχεται πως στο 15μελές όργανο το οποίο θα κάνει τον έλεγχο των δηλώσεών τους θα πρέπει να συγκροτείται “τουλάχιστον κατά πλειοψηφία, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου του, από ανώτατους τακτικούς δικαστές, μέλη των τριών Ανωτάτων Δικαστηρίων”. Το ίδιο ισχύει και για συζυγο δικαστικού/ής λειτουργού.
– Απρόσφορο θεωρεί επισης την καθιέρωση υποχρεωτικού ελέγχου των ανωτάτων δικαστών και όχι δειγματοληπτικού, όπως ισχύει για όλους τους υπόλοιπους δικαστικούς λειτουργούς”.
Απορρίπτει δε τις ενστάσεις “ως προς τις προβλεπόμενες ποινικές κυρώσεις καθώς αυτές δεν παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας, ενόψει και του σκοπού δημόσιου συμφέροντος για τον οποίο θεσπίστηκε ο έλεγχος της περιουσιακής κατάστασης” αλλά το όργανο ελέγχου οφείλει, να καλεί προηγουμένως τον ελεγχόμενο προς παροχή διευκρινίσεων.
Η απόφαση αναφέρει ακόμα πως “η Διοίκηση οφείλει να διαμορφώσει τη διαδικτυακή εφαρμογή, κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται αδύνατη ή ιδιαιτέρως δυσχερής η υποβολή δήλωσης μέσω της χρήσης του ηλεκτρονικού συστήματος από τον μέσο χρήστη”.