Σε “καμένη γη” η νέα ρύθμιση για τα ταμεία
Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Μία “βόμβα” χρέους 23,3 δισ. ευρώ έρχεται να “ασφαλίσει” η νέα ρύθμιση που προβλέπει εξόφληση των οφειλών των αυταπασχολούμενων σε έως 120 δόσεις για χρέη έως 20.000 ευρώ προς τον τέως ΟΑΕΕ ή το τέως ΕΤΑΑ.
Χιλιάδες αυταπασχολούμενοι αναμένουν την κρίσιμη Υπουργική Απόφαση του υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης, κ. Τάσου Πετρόπουλου για την “ενεργοποίηση” της σχετικής δυνατότητας ρύθμισης προκειμένου να κάνουν αίτηση στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης για τμηματική εξόφληση των χρεών τους προς τα ταμεία.
Ήδη έχουν περάσει πέντε μέρες από το “άνοιγμα” της πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης του Ιδιωτικού Χρέους για αιτήσεις εξωδικαστικού συμβιβασμού για το σύνολο των χρεών των επαγγελματιών (σ.σ. προς ταμεία, εφορία, τράπεζες, κλπ) και ο αρμόδιος Υπουργός δεν έχει υπογράψει τη σχετική απόφαση, παρά τις έντονες πιέσεις συναρμοδίων κύκλων της κυβέρνησης. Η καθυστέρηση αυτή στοιχίζει τόσο στους οφειλέτες την ενδεχόμενη “επάνοδο” τους στην ασφάλιση , όσο και στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης έσοδα όχι μόνο από ληξιπρόθεσμες αλλά και από τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτών. Κι αυτό γιατί η ύπαρξη παλιότερων οφειλών εμποδίζει πολλούς αυταπασχολούμενους να καταβάλλουν τις νέες εισφορές, μιας και μόνη αυτή η καταβολή δεν αρκεί για την απόκτηση ασφαλιστικής ικανότητας και ενημερότητας.
Η έως τώρα, πάντως, πορεία των μέχρι τώρα διακανονισμών κάθε άλλο παρά “ενθαρρυντική” μπορεί να θεωρηθεί.
Και αυτό γιατί σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ανεξόφλητων Οφειλών (ΚΕΑΟ) προς τα ασφαλιστικά ταμεία, το β΄ τρίμηνο του 2017, 112.009 επί συνόλου 203.724 διακανονισμών είχαν χαθεί.
Μ΄ άλλα λόγια, το 55% των παλιότερων διακανονισμών χάθηκαν και μόλις το 45% συνεχίζει να τηρείται ή “ολοκληρώθηκε” λόγω εξόφλησης των χρεών.
Με βάση τα στοιχεία του ΚΕΑΟ, μόνο 794 εκατ. ευρώ από συνολικά τα χρέη ύψους 23,3 δις. ευρώ, τα οποία έχουν καταχωρηθεί στον φορέα αυτό, βρίσκονται ακόμα σε ρύθμιση τμηματικής εξόφλησης.
Αυτό σημαίνει πως μόλις το 3,4% των χρεών προς τα ταμεία είναι ρυθμισμένα. Τα χρέη αυτά έχουν διακανονίσει 57.217 επί συνόλου 802.402 οφειλετών που είναι ενταγμένοι στο ΚΕΑΟ (7,1% ).
Το ποσοστό των έως τώρα ρυθμισμένων χρεών δεν αναμένεται να αλλάξει , όταν ενταχθούν όλοι οφειλέτες των ταμείων (περίπου 1,5 εκατομμύριο έναντι 802.402 που έχουν ενταχθεί έως τώρα) στο ΚΕΑΟ.
Υπενθυμίζεται πως καμία από τις έως τώρα ρυθμίσεις δεν είχε κανένα περιορισμό εισοδήματος ή περιουσίας. Δηλαδή στις ρυθμίσεις αυτές μπορούσε να προσφύγει ο κάθε ένας σχεδόν οφειλέτης των ταμείων, επιλέγοντας μέχρι το μέγιστο πλήθος των δόσεων που προέβλεπε η καθεμία ρύθμιση, ανεξαρτήτως του εισοδήματος και της περιουσίας του.
Αντίθετα, η νέα ρύθμιση των 120 δόσεων η οποία προβλέπεται στο νόμο για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό – αν και αναφέρεται σε αυταπασχολούμενους που επιθυμούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους προς τα ταμεία εκτός εξωδικαστικού συμβιβασμού – θέτει ρήτρα εισοδήματος και ρήτρα περιουσίας, γεγονός που κάνει επίφοβη την επιτυχία της, δηλαδή την “προσέλκυση” νέων οφειλετών.
Εξάλλου, ελλοχεύει ο κίνδυνος πολλοί οφειλέτες οι οποίοι έχουν ήδη ενταχθεί και τηρούν κάποια ρύθμιση, να την εγκαταλείψουν προκειμένου να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση που προβλέπει περισσότερες δόσεις από εκείνες που έως σήμερα καταβάλλουν. Το φαινόμενο αυτό έχει επαναληφθεί κατά κόρον στο παρελθόν.
Για να ενταχθεί, πάντως, κάποιος αυταπασχολούμενος που έχει χρέη προς τον τέως ΟΑΕΕ ή τον τέως ΕΤΑΑ θα πρέπει να εξοφλήσει το χρέος ανάλογα με το εισόδημα του (με ελάχιστη δόση τα 50 ευρώ /μήνα) , αλλά και την περιουσία του.
Όποιος οφειλέτης έχει τραπεζικές καταθέσεις, θα πρέπει να διαθέσει ένα μεγάλο μέρος τους, αν όχι όλες, για να εξοφλήσει μέρος ή ολόκληρο το χρέος του.
Το υπόλοιπο χρέος του, μπορεί να το εξοφλήσει με δόσεις που καθορίζονται από τη διαφορά του ατομικού καθαρού δηλωτέου εισοδήματος του και των ευλόγων βασικών αναγκών διαβίωσής του.
Αν ένας οφειλέτης έχει ακίνητη περιουσία, μπορεί να τη διαθέσει για την εξόφληση μέρους ή ολόκληρου του χρέους του (πχ σε περίπτωση που δεν αρκούν οι καταθέσεις ή το διαθέσιμο εισόδημα του) , ανεξάρτητα από το αν η αξία ενός ακινήτου είναι μεγαλύτερη από το χρέος του προς τα ταμεία.
Μ΄αυτόν τον τρόπο, ένας οφειλέτης των ταμείων μπορεί να σώσει μέρος ή ακόμα και ολόκληρη την περιουσία του (σε περίπτωση που εξοφλήσει το χρέος του μόνο σε δόσεις, χωρίς να χρειαστεί να διαθέσει τα ακίνητα του για τον ίδιο σκοπό τ’ αργότερο μετά από 10 έτη).
Η “δυνατότητα” αυτή, όμως, ισχύει μόνο για τους αυταπασχολούμενους με χρέη προς τον τεως ΕΤΑΑ ή το τέως ΟΑΕΕ τα οποία έχουν “γεννηθεί” έως 31/12/2016. Δεν αφορά τα χρέη μεγάλης μερίδας των εργοδοτών προς το τέως ΙΚΑ. Αυτά δεν μπορούν να ρυθμιστούν “αυτόνομα” σε έως 120 δόσεις ,όπως τα χρέη προς τον τέως ΟΑΕΕ ή τον τέως ΕΤΑΑ. Η μόνη ενεργή “αυτόνομη”ρύθμιση είναι η “πάγια” που δίνει τη δυνατότητα της εξόφλησής των χρεών σε έως 12 ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
Σε διαφορετική περίπτωση, τα χρέη έως 20.000 ευρώ προς το τέως ΙΚΑ, μπορούν να ρυθμιστούν από κοινού με όλα τα χρέη ενός επαγγελματία (σ.σ. προς ταμεία, εφορία, τράπεζες, δήμους, κλπ.)εφόσον τα τελευταία ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ, στα πλαίσια στα πλαίσια του εξωδικαστικού συμβιβασμού.