Η φόρο-εξόντωση των επιχειρήσεων φούσκωσε το πλεόνασμα
Του Σπύρου Δημητρέλη
Μια σκοτεινή όψη κρύβει για τις επιχειρήσεις το success story της κυβέρνησης με τα κρατικά έσοδα και την επίτευξη υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος. Είναι η όψη της εξοντωτικής φορολόγησης του επιχειρείν που κάνει τις επενδύσεις ακριβότερες και την αύξηση των θέσεων εργασίας ακόμη πιο δύσκολη.
Σύμφωνα τα τελικά στοιχεία του προϋπολογισμού για το 2016 που ανακοινώθηκαν χθες, τα συνολικά φορολογικά έσοδα διαμορφώθηκαν πέρυσι στα 47,5 δισεκατομμύρια ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 4 δισεκατομμυρίων σε σχέση με το 2015 και υπέρβαση 1,7 δισ. ευρώ σε σχέση με το στόχο του προϋπολογισμού.
Αυτός ήταν και ο βασικός μοχλός για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 4,4 δισ. ευρώ που ήταν διπλάσιο από το αντίστοιχο πλεόνασμα του 2015.
Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος αυτής της αύξησης των φορολογικών εσόδων έχει έρθει από την υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων με τα φορολογικά μέτρα που ελήφθησαν στο πλαίσιο της συμφωνίας του καλοκαιριού του 2015.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων διαμορφώθηκαν το 2016 στα 3,969 δισ. ευρώ έναντι 2,865 που ήταν το 2015. Πρόκειται για αύξηση εσόδων κατά 1,1 δισ. ευρώ ή 38,5% η οποία όπως προκύπτει από την έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για τα φορολογικά έσοδα προέρχεται κατά κύριο λόγο από:
– την αύξηση της προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις από το 80% στο 100% που τέθηκε σε ισχύ για τα εισοδήματα του 2015 και εμφανίστηκε ταμειακά στις επιχειρήσεις το 2016 με την εκκαθάριση του φόρου
-την αύξηση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από το 26% στο 29%.
Έτσι, στην πράξη οι κερδοφόρες επιχειρήσεις (που παρά την κρίση καταφέρνουν να καταγράφουν κέρδος) κλήθηκαν από την κυβέρνηση και σήκωσαν μεγάλο μέρος του βάρους της δημοσιονομικής προσαρμογής στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου. Τα παραπάνω δείχνουν όμως και ότι η αυξητική τάση των φορολογικών εσόδων από τη φορολόγηση των επιχειρήσεων έχει ουσιαστικά πιάσει ταβάνι.
Ωστόσο, φέτος τα δόντια της εφορίας θα αντικρίσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα κληθούν να βάλουν πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη. Η προκαταβολή φόρου αυξήθηκε από τα εισοδήματα του 2016 από το 75% στο 100% και η αύξηση αυτή θα φανεί με το φετινό εκκαθαριστικό του φόρου εισοδήματος.
Από τα στοιχεία προκύπτουν και σημαντικές αυξήσεις φορολογικών εσόδων στον ΦΠΑ (κατά 1,4 δισ. ευρώ) και στους φόρους κατανάλωσης (κατά 293 εκατ. ευρώ). Η αύξηση στον ΦΠΑ συνδέεται με την αύξηση του κανονικού συντελεστή από το 23% στο 24% καθώς και την πρώτη “φουρνιά” κατάργησης των μειωμένων συντελεστών στα νησιά του Αιγαίου.
Η αύξηση στους φόρους κατανάλωσης οφείλεται κυρίως στην άνοδο των εισπράξεων από το φόρο ασφαλίστρων και τον ειδικό φόρο κατανάλωσης καπνικών και άλλων προϊόντων. Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 4 δισ. ευρώ, οι πρωτογενείς δαπάνες του δημοσίου αντί να μειωθούν, αυξήθηκαν και αυτές κατά περίπου 1 δισ. ευρώ.