Οι απαντήσεις στον γρίφο των εισφορών και τα μπλοκάκια

Τα «ραβασάκια» του ΕΦΚΑ θα εκδοθούν και θα είναι προσβάσιμα με τον κωδικό ΤΑXIS του κάθε ασφαλισμένου, μόνο που στις περισσότερες περιπτώσεις θα αναφέρουν λάθος εισφορές, καθώς αυτές θα υπολογιστούν με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα του 2015 και μόνο κατά το καλοκαίρι του 2017 θα γίνει ο συμψηφισμός, και πάλι με λάθος εισοδήματα, ήτοι αυτά του 2016. Οι πιθανότατες διαφορές που θα προκύψουν όταν εκκαθαριστεί το εισόδημα του 2016 θα αναζητηθούν και θα συμψηφιστούν ισομερώς κατανεμημένες σε μηνιαία βάση έως τον Δεκέμβριο.

Τα πρώτα ειδοποιητήρια θα εκδοθούν βάσει του σχεδιασμού του υπουργείου Εργασίας και του ΕΦΚΑ εντός του Ιανουαρίου, προκειμένου οι πρώτες εισφορές να πληρωθούν έως το τέλος Φεβρουαρίου.

Και εδώ έχουμε μια ακόμη ανατροπή, καθώς μέχρι πρότινος οι εισφορές στους ελεύθερους επαγγελματίες καταβάλλονταν με διαφορετική περιοδικότητα. Έτσι, για παράδειγμα, οι αγρότες θα πληρώνουν εισφορές για το 2017 ενώ τον Ιούνιο θα εκδοθούν και τα ειδοποιητήρια για το Β’ εξάμηνο του 2016. Οι δικηγόροι θα πρέπει να πληρώσουν εισφορές για δύο χρόνια (2016-2017). Αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες του ΟΑΕΕ θα πρέπει εντός του Ιανουαρίου να καταβάλουν εισφορές και για το τελευταίο δίμηνο του προηγούμενου έτους.

Βάσει νόμου αλλά και των εγκυκλίων που έχουν ήδη εκδοθεί, θα διαιρείται το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα του 2015 δια 12. Μάλιστα, για τον καθορισμό της μηνιαίας βάσης υπολογισμού, θα συνυπολογίζονται τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί με δελτίο επαγγελματικής δαπάνης.

Ως γενικός κανόνας, ισχύει επίσης ότι όσοι ξεκινούν δραστηριότητα από τον Γενάρη του 2017 και μετά θα πληρώνουν εισφορές κατά το τρέχον έτος με βάση το κατώτατο πλαφόν ασφαλιστέου εισοδήματος.
Η κατώτατη εισφορά καθορίζεται στα 158 ευρώ για σύνταξη και υγεία (20% για σύνταξη και 6,95% για υγεία επί των 586 ευρώ).

Προσοχή καθώς υποχρέωση για εισφορές με βάση το κατώτατο πλαφόν εισοδήματος -δηλαδή 158 ευρώ- έχουν επίσης όσοι δηλώνουν ζημίες, μηδενικά κέρδη ή υποχρεωτική ασφάλιση λόγω ιδιότητας χωρίς άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, οι δικηγόροι σε αναστολή κ.ά. Ακόμη κι αν κάποιος δεν υποβάλλει φορολογική δήλωση, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται προσωρινά με το κατώτατο πλαφόν, «έως ότου καταστεί δυνατός ο εντοπισμός του φορολογητέου εισοδήματος».

Σύγχυση προκαλεί στους εργαζόμενους με παράλληλη απασχόληση, το γεγονός ότι για τη μισθωτή απασχόληση οι εισφορές θα υπολογίζονται «real time», ήτοι επί του μηνιαίου εισοδήματός τους, ενώ για το… ελεύθερο επάγγελμα, οι εισφορές θα υπολογίζονται ετεροχρονισμένα, ήτοι επί των εισοδημάτων του 2015…

Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα, η πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας ορίζει ότι δεν θα εφαρμόζονται αυτοτελή όρια στα εισοδήματα, βάσει των οποίων θα υπολογίζεται η κατώτατη ή η ανώτατη εισφορά. Το συνολικό εισόδημα θα αθροίζεται για να εφαρμόζονται τα πλαφόν στα 586 ευρώ το κατώτατο και στις 5.860 ευρώ το ανώτατο. Στην πράξη, το υπουργείο, στις περιπτώσεις πολλαπλής-παράλληλης απασχόλησης, θα αθροίζει το εισόδημα από όλες τις πηγές, για να ελέγχει αν ο ασφαλισμένος πέφτει στον πήχη του κατώτατου ή ανώτατου πλαφόν. Η μισθωτή εργασία προηγείται της αυτοαπασχόλησης. Στο μηνιαίο εισόδημα, δηλαδή, από τη μισθωτή υπηρεσία προστίθεται το εισόδημα των άλλων δραστηριοτήτων κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους.

Σε περίπτωση δύο ελεύθερων επαγγελμάτων (π.χ. ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ), προτεραιότητα στην πρόσθεση έχει το εισόδημα από τη βασική πηγή βιοπορισμού (από εκεί που προκύπτουν τα περισσότερα κέρδη).

Αναμένεται η εγκύκλιος

Σε αναμονή βρίσκονται οι απασχολούμενοι σε έως δύο εργοδότες που αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών, καθώς ο νόμος ορίζει τον επιμερισμό της εισφοράς του 20% μεταξύ εργοδότη (13,33%) και του εργαζόμενου (6,67%). Η πολυαναμενόμενη εγκύκλιος ενδέχεται να δημοσιοποιηθεί σήμερα, όμως δεν είναι εύκολο να λύσει τα προβλήματα που προκαλεί ο νόμος.

Με την εγκύκλιο θα πρέπει να διευκρινιστεί εκτός από το πώς θα υποχρεώνεται ο «εργοδότης» να καταβάλλει εισφορές χωρίς να υποκρύπτεται ισόποση μείωση του μισθού του εργαζόμενου, και το πώς θα επιμερίζεται η εισφορά υγείας αλλά και αν ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει και εισφορές για εφάπαξ και επικούρηση. Σύμφωνα με πληροφορίες πάντως, το κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα θα είναι τα 586 ευρώ τον μήνα, επί των οποίων θα υπολογίζονται οι εισφορές. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη κι αν το άθροισμα των δύο αμοιβών είναι κατώτερο, θα ισχύσει το συγκεκριμένο πλαφόν.