Μπλόκο της εφορίας σε εταιρείες με έδρα Βουλγαρία, Κύπρο και Μάλτα
Του Σπύρου Δημητρέλη
Το διαδίκτυο έχει γεμίσει από διαφημίσεις για τα μεγάλα δώρα που προσφέρει στους Έλληνες φορολογούμενους η σύσταση μιας επιχείρησης στο εξωτερικό λόγω του πολύ χαμηλού φορολογικού συντελεστή που προσφέρουν.
Βουλγαρία, Κύπρος και Μάλτα είναι μερικές από τις χώρες που διαφημίζονται ως φορολογικοί παράδεισοι και αποτελούν τον “απλό και εύκολο” τρόπο για να πληρώνει ένας Έλληνας φορολογούμενος λιγότερους φόρους και να γλιτώνει την ανελέητη φορολογική επίθεση που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση.
Μόνο που το παραμύθι, όπως τονίζουν έμπειροι φοροτεχνικοί, έχει και… δράκο. Ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος που ψηφίστηκε το 2013 και έκτοτε επικαιροποιήθηκε με σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων, προβλέπει ξεκάθαρα ότι τα κέρδη που εμφανίζονται στο εξωτερικό φορολογούνται στην Ελλάδα- δηλαδή με τους ελληνικούς φορολογικούς συντελεστές- αν επί της ουσίας η διοίκηση της αλλοδαπής επιχείρησης ασκείται από την Ελλάδα.
Με άλλα λόγια το “ανοίγω μια εταιρεία στη Βουλγαρία ή την Κύπρο και γλιτώνω φόρους” είναι, όπως τονίζουν, τουλάχιστον παρακινδυνευμένο αφού το υπουργείο Οικονομικών έχει το νομικό οπλοστάσιο για να επιβάλει τους ελληνικούς φορολογικούς συντελεστές στα κέρδη που εμφανίζονται στο εξωτερικό.
Ωστόσο, το ζήτημα είναι αν αυτοί οι έλεγχοι μπορούν να γίνουν και αν θα γίνουν. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο ΥΠΟΙΚ έχουν αρχίσει ήδη να συγκεντρώνουν στοιχεία για τις παραπάνω επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί σε γειτονικές χώρες και για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτελούν μια νομική ντρίπλα για να μην πληρώνονται φόροι στην Ελλάδα. Πώς προκύπτουν αυτά τα στοιχεία;
“Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις Ελλήνων που διαθέτουν μια επιχείρηση στη Βουλγαρία ή την Κύπρο και εμφανίζονται στις ελληνικές φορολογικές αρχές ζητώντας διάφορα φορολογικά πιστοποιητικά που τους ζητούν οι ξένες εφορίες”, λέει στο Capital.gr φοροτεχνικός που γνωρίζει από κοντά τα τεκταινόμενα. “Άλλοι φορολογούμενοι εμφανίζονται να δηλώνουν εισόδημα από μερίσματα εξωτερικού, όπως για παράδειγμα από τη Βουλγαρία ή την Κύπρο”
Όλα τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία για ελληνική επιχειρηματική παρουσία στο εξωτερικό με ενδείξεις για έρευνα για την πιθανότητα φοροαποφυγής. Δηλαδή ότι το εισόδημα ουσιαστικά παράγεται στην Ελλάδα αλλά λόγω τυπικής ύπαρξης του εκδότη των τιμολογίων στο εξωτερικό, φορολογείται εκτός συνόρων. Μόνο που ο φορολογικός νομοθέτης έχει κάνει σχετική πρόβλεψη για να αντιμετωπίσει τη φοροαποφυγή.
Στο άρθρο 4 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν4172/13) προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: ένα νομικό πρόσωπο ή μία νομική οντότητα (όπως οι επιχειρήσεις) είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για οποιοδήποτε φορολογικό έτος, εφόσον ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια του φορολογικού έτους. Τι σημαίνει ότι ο “τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης” είναι στην Ελλάδα;
Αυτό, όπως ορίζει ο νόμος, κρίνεται με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα εξής:
α) τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης,
β) τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων,
γ) τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων,
δ) τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων,
ε) τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης,
στ) την κατοικία των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης.
Και καταλήγει η σχετική διάταξη: “Σε συνδυασμό με τη συνδρομή των παραπάνω περιστατικών και συνθηκών είναι δυνατόν να συνεκτιμάται και η κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων”.
Τι λένε όλα τα παραπάνω. Αν ένας Έλληνας φορολογικός κάτοικος έχει συστήσει μια επιχείρηση στη Βουλγαρία και επί της ουσίας τη διευθύνει από την Ελλάδα, τότε τα κέρδη που παράγει αυτή η εταιρεία πρέπει να φορολογηθούν στην Ελλάδα αφού αυτή η επιχείρηση θεωρείται “φορολογικός κάτοικος Ελλάδας”.
Μένει βέβαια να δούμε αν θα γίνουν αποτελεσματικοί έλεγχοι αυτού του είδους και αν μαζί με όσες επιχειρήσεις είναι βιτρίνες για να μεταφερθούν κέρδη στο εξωτερικό θα καούν και πραγματικές επιχειρήσεις Ελλήνων που λειτουργούν και παράγουν κέρδη στο εξωτερικό. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η πρόθεση για ελέγχους υπάρχει.