Θα φύγει η Ιταλία από το Ευρώ; Ακολουθήστε το χρήμα
Του Mark Whitehouse
Θα ακολουθήσει η Ιταλία το παράδειγμα του Ηνωμένου Βασιλείου και θα εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση; Όσο τραβηγμένο και αν φαίνεται, οι ροές κεφαλαίων δείχνουν ότι μερικοί άνθρωποι δεν περιμένουν για να μάθουν.
Για να κρατούν τους λογαριασμούς της ζώνης του ευρώ σε ισορροπία, οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης παρακολουθούν τις ροές των χρημάτων μεταξύ των μελών της νομισματικής ένωσης. Αν, για παράδειγμα, ένας καταθέτης μεταφέρει €100 από την Ιταλία στη Γερμανία, η Τράπεζα της Ιταλίας καταγράφει υποχρέωση έναντι του Ευρωσυστήματος και η Bundesbank καταγράφει μια πίστωση. Εάν μια κεντρική τράπεζα αρχίζει να σωρεύει υποχρεώσεις ταχέως, αυτό τείνει να είναι ένα σημάδι φυγής κεφαλαίων.
Τον τελευταίο καιρό, η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας έχει δημιουργήσει σωρεία υποχρεώσεων στο Ευρωσύστημα. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ανέρχονταν σε περίπου 354 δισ. ευρώ, 118 δισ. πάνω σε σχέση με ένα χρόνο πριν -και 78 δισ. περισσότερα σε σχέση με τα τέλη Μαΐου, προτού το Ηνωμένο Βασίλειο ψηφίσει να αποχωρήσει από την ΕΕ. Η εκροή δεν είναι τόσο μεγάλη όσο στη διάρκεια της κρίσης χρέους το 2012, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντική. Ο κύριος δικαιούχος φαίνεται να είναι η Γερμανία, η οποία έχει δει τις πιστώσεις της στο Ευρωσύστημα να αυξάνονται κατά 160 δισ. κατά το παρελθόν έτος. Το διάγραμμα δείχνει τις σωρευτικές ροές έξι μηνών μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας και της υπόλοιπης ζώνης του ευρώ:
Ψηφίζοντας με τα χρήματά τους
Εξάμηνη μεταβολή στα υπόλοιπα της κεντρικής τράπεζας με το ευρωσύστημα, δισεκατομμύρια
Γιατί εντείνονται οι εκροές από την Ιταλία; Μια εξήγηση είναι ότι οι άνθρωποι ανησυχούν για την κατάσταση των τραπεζών της χώρας, οι οποίες υφίστανται τις συνέπειες των κακών δανείων, την κακή διακυβέρνηση και ένα νέο σύστημα εποπτείας της ευρωζώνης που καθιστά τις διασώσεις δύσκολες. Ένας άλλος λόγος είναι πολιτικός: Ο Ιταλός πρωθυπουργός Matteo Renzi έχει στοιχηματίσει την εξέλιξή του σε δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου για κυβερνητική μεταρρύθμιση, το αποτέλεσμα του οποίου αν καταλήξει εναντίον του, μπορεί να ενισχύσει τους αντιπάλους του που θέλουν να οδηγήσουν τα πράγματα σε δημοψήφισμα για το αν η Ιταλία θα πρέπει να παραμείνει στο κοινό νόμισμα, ένα βασικό στοιχείο της ευρύτερης ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένοι καταθέτες προτιμούν να μην κρατούν ιταλικά ευρώ, με δεδομένη την πιθανότητα ότι μπορεί τελικά να μετατραπούν σε λίρες.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, η φυγή κεφαλαίων δεν υποδηλώνει πίστη στο ευρωπαϊκό σχέδιο -κάτι που οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να έχουν κατά νου, καθώς διαπραγματεύονται τους όρους της εξόδου της Βρετανίας.