H Καθαρά Δευτέρα δεν περιλαμβάνεται στις εξαιρέσιμες αργίες για τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό σημαίνει ότι κατά την ημέρα αυτή, είναι ελεύθερη η λειτουργία των επιχειρήσεων και νόμιμη η απασχόληση των μισθωτών. Όσοι απασχοληθούν την Καθαρά Δευτέρα δεν δικαιούνται προσαύξηση στο ημερομίσθιό τους και θα λάβουν μόνο τις συνήθεις καταβαλλόμενες αποδοχές τους. Όσοι μισθωτοί δεν προσέλθουν στην εργασία τους κατά την ημέρα αυτή δεν δικαιούνται να λάβουν αποδοχές.
Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις όπου με ΣΣΕ ή ΔΑ (όπου υπάρχουν ακόμη) ή εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας επιχείρησης ή ατομική σύμβαση εργασίας, ή Υπουργικές αποφάσεις ή Διατάγματα που καθιερώνουν την Καθαρά Δευτέρα ως αργία σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας, ή υπάρχει επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, να θεωρείται η ημέρα αυτή ως αργία. Στις περιπτώσεις αυτές οι μισθωτοί παρ’ όλο που δεν θα εργαστούν, δικαιούνται κανονικά τις αποδοχές τους, εκτός κι αν υπάρχει ρητή πρόβλεψη για το αντίθετο από τις παραπάνω περιπτώσεις, ή υπάρχει επιχειρησιακή πρακτική ή συμφωνία εργοδότη και εργαζομένων, να παραμένει δηλ. κλειστή η επιχείρηση και οι εργαζόμενοι να μην πληρώνονται την ημέρα αυτή.
Στην περίπτωση κατά την οποία τα προηγούμενα χρόνια, η επιχείρηση συνήθιζε να λειτουργεί κατά την Καθαρά Δευτέρα και οι εργαζόμενοι απασχολούνταν κανονικά λαμβάνοντας τις συνήθεις αποδοχές τους, ενώ φέτος κατ΄ εξαίρεση ο εργοδότης αποφασίσει να μη λειτουργήσει την επιχείρησή του, οφείλει τις αποδοχές στους εργαζόμενους χωρίς αυτοί να εργασθούν.
Για τους εργαζόμενους που υπάγονται (παραμένουν) στη ΣΣΕ των εμπορικών επιχειρήσεων, η Καθαρά Δευτέρα έχει θεσμοθετηθεί ως υποχρεωτική αργία στις επιχειρήσεις Σούπερ Μάρκετ, με εξαίρεση τους εργαζόμενους αυτών των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε Δήμους με πληθυσμό κάτω των επτά χιλιάδων 7.000 κατοίκων, όπου η αργία καθιερώνεται ως προαιρετική. Στην περίπτωση της ανωτέρω προαιρετικής αργίας, εφόσον απασχοληθούν οι εργαζόμενοι θα πληρωθούν με προσαύξηση 75%.
Επ’ αυτού παρατηρούμε τα εξής:
I. Σήμερα δεν υπάρχει σε ισχύ ΣΣΕ στον κλάδο του εμπορίου.
II. Υπάρχουν εργαζόμενοι οι οποίοι ανήκαν στην ΣΣΕ εμπορίου και για τους οποίους οι θεσμικοί όροι παραμένουν σε ισχύ, σύμφωνα με την άποψη του Υπουργείου Εργασίας.
III. Μια μεγάλη μερίδα εργαζομένων στο εμπόριο αμείβεται με την ΕΓΣΣΕ ή με ατομικές συμβάσεις.
Με βάση τα παραπάνω, μπορεί να προκύψουν οι παρακάτω περιπτώσεις λειτουργίας Σούπερ Μάρκετς την Καθαρά Δευτέρα, όπου κατά τη γνώμη μας και το στοιχείο της άδικης μεταχείρισης των εργαζομένων, αλλά και του αθέμιτου ανταγωνισμού σε μεγάλο βαθμό υπάρχουν.
• Επιχειρήσεις Σούπερ Μάρκετ σε μεγάλες πόλεις, με ανάμικτο (με βάση τον τρόπο αμοιβής) προσωπικό, μπορούν να λειτουργήσουν μόνο με το προσωπικό που δεν δεσμεύεται από τους θεσμικούς όρους της ΣΣΕ εμπορίου και οι εργαζόμενοι θα λάβουν το ημερομίσθιό τους χωρίς προσαύξηση, όπως δηλαδή θα πληρωθούν και όσοι δεν εργαστούν δεσμευόμενοι από τους θεσμικούς όρους της κλαδικής ΣΣΕ.
• Μια επιχείρηση Σούπερ Μάρκετ, στην ίδια πόλη ή στην ίδια γειτονιά, στο οποίο τηρούνταν για όλους τους εργαζόμενους η κλαδική ΣΣΕ και συνεπώς δεσμεύεται από τους θεσμικούς όρους της, δεν θα μπορεί να λειτουργήσει νόμιμα, ή αν λειτουργήσει, θα καταβάλλει αυξημένες κατά 75% αποδοχές σε όσους απασχοληθούν (παρανόμως) την ημέρα αυτή, ενώ κινδυνεύει και από υψηλά πρόστιμα σε περίπτωση ελέγχου από τα αρμόδια προς τούτο όργανα. (ΣΕΠΕ, Οικονομική Αστυνομία κλπ)
• Επιχειρήσεις Σούπερ Μάρκετ σε μεγάλες πόλεις, με προσωπικό που αμείβεται με ατομικές συμβάσεις ή με την ΕΓΣΣΕ, χωρίς καμιά δέσμευση από κλαδική ΣΣΕ εμπορίου, μπορεί να λειτουργήσει την Καθαρά Δευτέρα χωρίς κανένα περιορισμό.
• Τέλος σε πόλεις με πληθυσμό κάτω των 7.000 κατοίκων οι επιχειρήσεις αυτές μπορούν να λειτουργήσουν προαιρετικά καταβάλλοντας όμως στο προσωπικό που δεσμεύεται από την κλαδική ΣΣΕ εμπορίου προσαύξηση 75% στις αποδοχές του, ενώ στους λοιπούς εργαζομένους θα καταβληθούν οι συνήθεις αποδοχές χωρίς προσαύξηση.
Μανώλης Αμαργιωτάκης