Δώρο Χριστουγέννων – ποιοί το δικαιούνται και πότε πληρώνεται
Ενημερωτικό οδηγό για το δώρο Χριστουγέννων για τους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα εξέδωσαν η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ).
Αναλυτικά η ανακοίνωση αναφέρει
«Ποιοι εργαζόμενοι το δικαιούνται;
Όπως είναι γνωστό από την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας, σύμβαση αορίστου ή ορισμένου χρόνου σε οποιοδήποτε εργοδότη, δικαιούνται δώρα εορτών. Για τον υπολογισμό του ποσού των δώρων λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών, δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό.
Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το δώρο Χριστουγέννων αρχίζει από την 1η Μαΐου μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Έτσι, οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο που αναφέραμε, δηλαδή από 1ης Μαΐου μέχρι 31ης Δεκεμβρίου κάθε έτους, δικαιούνται ολόκληρο το δώρο που είναι ίσο με ένα (1) μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Όσοι όμως από τους παραπάνω μισθωτούς τους που η σχέση τους με τον εργοδότη δεν διήρκεσε ολόκληρο το χρονικό διάστημα που αναφέραμε, είτε γιατί αποχώρησαν οικειοθελώς από την εργασία τους, είτε γιατί απολύθηκαν, δικαιούνται να λάβουν τμήμα δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης. Σε αυτήν τη περίπτωση το δώρο Χριστουγέννων θα το υπολογίσουν ως εξής: 2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια – ανάλογα με το πώς αμείβονται – για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης.
Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19ημέρων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.
Πότε καταβάλλεται το δώρο Χριστουγέννων;
Το δώρο Χριστουγέννων πρέπει να καταβληθεί μέχρι την 21η Δεκεμβρίου κάθε έτους, υπόκειται σε εισφορές υπέρ Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών. Νοείται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Τα δώρα εορτών σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθούν σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.
Χρόνοι που συνυπολογίζονται στο δώρο των Χριστουγέννων:
• Να επισημάνουμε, ωστόσο, ότι δεν αφαιρείται, αλλά λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του δώρου Χριστουγέννων ο χρόνος υποχρεωτικής αποχής από την εργασία των γυναικών πριν και μετά τον τοκετό (8 εβδομάδες πριν το τοκετό και 9 μετά τον τοκετό).
• Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο εργαζόμενος σπουδαστής έλαβε άδεια προκειμένου να συμμετάσχει σε εξετάσεις τη σπουδαστική άδεια.
• Ο χρόνος άδειας λουτροθεραπείας, εφόσον υπάρχει γνωμάτευση από ασφαλιστικό οργανισμό.
• Σε περίπτωση ασθένειας αφαιρούνται μόνο οι ημέρες που έλαβε επίδομα ασθενείας απ’ τον ασφαλιστικό φορέα, δεν αφαιρούνται τα τριήμερα. Παράδειγμα: Αν ένας μισθωτός απουσίασε από την εργασία του λόγω ασθένειας 60 μέρες και πήρε επίδομα ασθένειας από το ασφαλιστικό του ταμείο μόνο για 40 ημέρες, θα αφαιρεθούν από το χρονικό διάστημα της εργασιακής σχέσης μόνο οι 40 ημέρες για τις οποίες επιδοτήθηκε και όχι οι 60.
Χρόνοι που δεν συνυπολογίζονται στο Δώρο Χριστουγέννων:
• Δεν υπολογίζονται οι μέρες κατά τις οποίες ο μισθωτός απείχε από την εργασία του αδικαιολόγητα ή λόγω άδειας χωρίς αποδοχές.
• Δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό δώρων εορτών το διάστημα της απουσίας των εργαζομένων για συνδικαλιστική δραστηριότητα, δηλαδή ο χρόνος της συνδικαλιστικής άδειας, (εκτός και αν προβλέπεται από Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ), Διαιτητικές Αποφάσεις, επιχειρησιακές συμβάσεις κτλ)
• Σχετικά με την απεργία, η δικαστηριακή νομολογία δέχεται ότι οι ημέρες της απεργίας δεν υπολογίζονται στον χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης, γιατί η αποχή του μισθωτού οφείλεται σε δική του θέληση και δεν μπορεί επομένως να χαρακτηριστεί σαν δικαιολογημένη απουσία, το ίδιο ισχύει και με τις στάσεις εργασίας.
Πώς υπολογίζεται το δώρο Χριστουγέννων;
Βάση για τον υπολογισμό του δώρου αποτελούν οι καταβαλλόμενες αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά τη 10η Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από τις παραπάνω ημερομηνίες, το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση. Σαν καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών. Στην έννοια των τακτικών αποδοχών περιλαμβάνονται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος, όπως τροφή, κατοικία κλπ.) εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
• Το επίδομα αδείας. Για τον υπολογισμό στο δώρο της αναλογίας του επιδόματος αδείας πολλαπλασιάζουμε το συνολικό ποσό του δώρου που δικαιούται ο μισθωτός επί τον συντελεστή 0,041666. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να προσέξουν οι εργαζόμενοι ότι στις τακτικές αποδοχές των μισθωτών βάσει των οποίων υπολογίζεται το δώρο Χριστουγέννων συμπεριλαμβάνεται και το επίδομα αδείας. Συνεπώς το δώρο θα πρέπει να υπολογισθεί προσαυξημένο με την αναλογία του συντελεστή επιδόματος αδείας που είναι 0,041666.
Παράδειγμα: εργαζόμενος με δώρο Χριστουγέννων 900 ευρώ (μικτό μισθό) με την προσαύξηση του συντελεστή αδείας θα πρέπει να πάρει 938 ευρώ.
• Η αμοιβή για εργασία την Κυριακή και σε εξαιρέσιμες γιορτές ή σε νυκτερινές ώρες, εφόσον η απασχόληση είναι τακτική και μόνιμη.
• Η αξία του χορηγούμενου γάλακτος ημερησίως.
• Η πρόσθετη αμοιβή που δίνεται από τον εργοδότη οικειοθελώς για μεγαλύτερη παραγωγική απόδοση (πριμ), όταν επαναλαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε τακτά χρονικά διαστήματα.
• Τα φιλοδωρήματα που δίνονται στους μισθωτούς από τρίτους.
• Τα οδοιπορικά έξοδα, όταν δεν εξαρτώνται από την πραγματοποίηση υπηρεσιακών μετακινήσεων, δεν υπόκεινται σε απόδοση λογαριασμού και δεν διακόπτονται κατά τη διάρκεια ασθένειας ή άδειας.
• Η αμοιβή της νόμιμης υπερωρίας, εφόσον παρέχεται τακτικά.
• Η αμοιβή της υπερεργασίας, εφόσον η εργασία αυτή πραγματοποιείται τακτικά.
• Η αμοιβή από προμήθειες.
• Το επίδομα μη απουσίας (τακτικότητας).
• Το επίδομα κατοικίας.
• Το επίδομα ισολογισμού, εφόσον καταβάλλεται τακτικά κάθε χρόνο.
Δεν συμπεριλαμβάνεται στις τακτικές αποδοχές το πριμ παραγωγικότητας το οποίο χορηγείται με την προϋπόθεση της επίτευξης ορισμένου σκοπού και με την επιφύλαξη της περικοπής του οποτεδήποτε.
Α. Υπολογισμός του δώρου Χριστουγέννων στους ωρομίσθιους
Για όσους αμείβονται με ωρομίσθιο ο υπολογισμός γίνεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών του διαστήματος από 1-5-2015 μέχρι 31-12-2015. Διαιρούνται δηλαδή οι συνολικές αμοιβές που έλαβε ο μισθωτός μέσα στο διάστημα αυτό δια του αριθμού των ημερών του διαστήματος αυτού κατά τις οποίες ο μισθωτός εργάσθηκε η διατήρησε αξίωση για τις αποδοχές του. Το ποσό που βρίσκουμε πολλαπλασιάζεται επί τον αριθμό των ημερομισθίων που αναλογούν στη διάρκεια της εργασιακής σχέσης.
Β. Υπολογισμός του δώρου Χριστουγέννων στους εργαζόμενους με μερική απασχόληση
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται καθημερινά λιγότερες ώρες (σε σχέση με τη πλήρη απασχόληση) θα λάβουν ως δώρο Χριστουγέννων όσα ημερομίσθια λαμβάνει και ο εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, έχοντας όμως ως βάση υπολογισμού τις μειωμένες αποδοχές και αναλόγως με τον χρόνο απασχόλησης του από 01/05/2015 έως 31/12/2015.
Γ. Υπολογισμός του Δώρου Χριστουγέννων στους εργαζόμενους με διαλείπουσα εργασία (εκ περιτροπής απασχόληση)
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται λιγότερες από 5 ημέρες τη βδομάδα (για τους απασχολούμενους με πενθήμερο) και λιγότερες από 6 ημέρες τη εβδομάδα (για τους απασχολούμενους με 6ήμερο) δικαιούνται δώρο Χριστουγέννων 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια μέσα στο διάστημα από 01/05/2015 έως 31/12/2015. Σε όλες τις περιπτώσεις το ποσό του δώρου προσαυξάνεται με τον συντελεστή αδείας 0,041666.
Πότε παραγράφονται οι αποδοχές των δώρων;
Βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα, οι αποδοχές των δώρων στον ιδιωτικό τομέα παραγράφονται μετά από 5ετία από το τέλος του έτους που ήταν απαιτητές βάσει του άρθρου 250 παρ. 17 του Αστικού Κώδικα.
Τι πρέπει να κάνει ο εργαζόμενος, αν δεν του καταβληθεί το δώρο;
Η καταβολή του δώρου Χριστουγέννων στον ιδιωτικό τομέα πρέπει να γίνει έως τις 21/12, ενώ η ημερομηνία 31/12 αποτελεί δήλη ημέρα και είναι το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του. Σε περίπτωση που το δώρο Χριστουγέννων δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Για την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς στα αστυνομικά τμήματα οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν παράβολο. Εάν όμως καταθέσουν ατομική μήνυση, οφείλουν να πληρώσουν ατομικό παράβολο, το κόστος του οποίου κυμαίνεται από 100-150 ευρώ.
Επισημαίνουμε ότι στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.
Για οποιαδήποτε διευκρίνηση οι εργαζόμενοι μπορούν να επισκέπτονται τον ιστότοπο του Κέντρου Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων www.kepea.gr ή μπορούν να επικοινωνούν στα τηλέφωνα 210 8202100 & 210 8202174 ή μπορούν να επισκέπτονται το Κέντρο από τις 09:00 το πρωί μέχρι τις 19:30 το βράδυ στη διεύθυνση Αινιάνος 3 & Πατησίων 69, Αθήνα.».