Προσαύξηση περιουσίας και φορολόγηση. Η παραπληροφόρηση συνεχίζεται

Σύνταξη – επιμέλεια
Επιστημονική ομάδα TAXHEAVEN

Το νοσηρό φαινόμενο της παραπληροφόρησης από την πλειονότητα των Μ.Μ.Ε. εξακολουθεί με αμείωτους ρυθμούς να ρυπαίνει το διαδίκτυο και να δημιουργεί σύγχυση στους πολίτες. Οι συντάκτες πολλών ειδήσεων και άρθρων μέσα από κείμενα με πομπώδεις τίτλους και πηχυαία γράμματα, προφανώς -λειτουργώντας ως νέοι εξερευνητές-, ανακαλύπτουν καθημερινά την Αμερική και ταυτόχρονα βαυκαλίζονται ότι προσφέρουν έγκυρη ενημέρωση.
Κάθε φορά που κοινοποιείται μία εγκύκλιος από το υπ. Οικ. μέσω της οποίας δίνονται περαιτέρω διευκρινίσεις για θέματα γνωστά -που ισχύουν ήδη από καιρό-, αίφνης μέσα σε λίγα λεπτά αναρτώνται ειδήσεις και άρθρα με «πιασάρικους» τίλους και με έντονο το άρωμα της παραπληροφόρησης, γεμίζοντας ανησυχία και σύγχυση τους πολίτες που διερωτώνται στη συνέχεια αν μέσω των αποφάσεων που σχολιάζονται από τα Μ.Μ.Ε. υπάρχουν νέα δεδομένα ή κάποιες νέες διατάξεις που θα τους φορολογήσουν αγρίως.
Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι τέτοιου είδους ειδήσεις αναπαράγονται και από ιστότοπους φορολογικού ενδιαφέροντος, γεγονός που καταδεικνύει τη συχνά επιφανειακή αντιμετώπιση και την έλλειψη «φιλτραρίσματος» διαφόρων ειδήσεων που αναπαράγονται στο διαδίκτυο. Χθες μία νέα «ανακάλυψη» των δημοσιογράφων είδε το φως της δημοσιότητας, δημιουργώντας κύμα καταστροφολογίας και τρομοκρατίας στους πολίτες, λόγω των «νέων» δεδομένων που θεώρησαν ότι δόθηκαν από το υπ. Οικ.
Εμείς σήμερα, θα στηλιτεύσουμε την νέα αυτή «ανακάλυψη» που έγινε από μεγάλη μερίδα δημοσιογράφων αναφορικά με τη φορολόγηση οποιαδήποτε προσαύξηση περιουσίας που προέρχεται από παράνομη ή αδικαιολόγητη ή άγνωστη πηγή και αιτία προέλευσης. Διαβάσαμε δημοσιεύματα με τίτλους όπως «Φόρος Βόμβα», “Εφορία: Ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς και ράβει νέα «κοστούμια»”, «φόρος 33% στις αδήλωτες καταθέσεις», καθώς και άλλους που κατέκλυσαν το διαδίκτυο και τα Μ.Μ.Ε. μετά την κοινοποίηση από την Γ.Γ.Δ.Ε. της εγκυκλίου «ΔΕΑΦ Α’ 1144110 ΕΞ 2015/5.11.2015, Διευκρινίσεις για θέματα ανάλωσης κεφαλαίου προηγουμένων ετών και προσαύξησης περιουσίας».
Το θέμα της προσαύξησης περιουσίας φυσικά δεν είναι καινούργιο, αφού σχετικές διατάξεις υπήρχαν και στον προηγούμενο Κ.Φ.Ε. (ν. 2238/1994, άρθρο 48 παρ. 3). Διευκρινιστικές εγκύκλιοι είχαν δοθεί και παλιότερα για το θέμα αυτό κυρίως και λόγω των ελέγχων για την αποστολή εμβασμάτων στο εξωτερικό την περίοδο 2009-2011. Στον νέο Κ.Φ.Ε. υπάρχει σχετική διάταξη στο άρθρο 21 παρ. 4, η οποία ισχύει από την 1/1/2014. Τί ακριβώς όμως διευκρινίζεται μέσω της ανωτέρω εγκυκλίου της Γ.Γ.Δ.Ε.;
Ας δούμε επιγραμματικά τις διευκρινίσεις που δόθηκαν για την αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας, αδιαφορώντας για όσα μνημονεύονται σ΄αυτή και αφορούν στις ισχύουσες διατάξεις που απλώς παρατίθενται στην εν λόγω εγκύκλιο προκειμένου να φρεσκάρουν τη μνήμη τους οι αναγνώστες της:
α) Η προσαύξηση της περιουσίας που μπορεί να εντοπιστεί από τις ελεγκτικές αρχές δεν είναι μόνο η χρηματική προσαύξηση περιούσιας αλλά και μεταβολές σε κινητή ή ακίνητη περιουσία οποιασδήποτε μορφής, όπως οικόπεδα, σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη, αεροσκάφη, τραπεζικές καταθέσεις και πάσης φύσεως χρεόγραφα, (μετοχές, τοκομερίδια, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια κλπ.). Η μεταβολή της σύνθεσης ή της διατήρησης της περιουσίας δεν σημαίνει απαραίτητα και την προσαύξησή της.
β) Ο ελεγχόμενος μπορεί να δικαιολογήσει την προσαύξηση περιούσιας του με όλους του νόμιμους τρόπους κι έτσι φυσικά να αποφύγει την φορολογία.
γ) Ξεκαθαρίζεται ότι, ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί για τη δικαιολόγηση της αύξησης περιούσιας και εισοδήματα τα οποία δεν ήταν υποχρεωμένος βάσει διατάξεων να είχε καταχωρήσει στις φορολογικές του δηλώσεις, εφόσον φυσικά έχει αποδεικτικά στοιχεία για αυτά τα εισοδήματα.
δ) Δίνεται λύση σε ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι φορολογούμενοι από διάφορους ελεγκτές, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις μετέφραζαν ως προσαύξηση περιουσίας μεταφορές χρημάτων από ένα λογαριασμό σε άλλο. Ο ελεγκτής θα πρέπει να τεκμηριώνει πλέον κατά τον έλεγχο των τραπεζικών καταθέσεων, εάν ορισμένες καταθέσεις, πρόκειται ή όχι για «πρωτογενείς καταθέσεις» ή για μεταφορές από άλλους λογαριασμούς. Αναλυτικά η εγκύκλιος προβλέπει σε αυτό το σημείο τα ακόλουθα:
Η προσαύξηση της περιουσίας που προκύπτει από τον έλεγχο τραπεζικών λογαριασμών πρέπει να τεκμηριώνεται επαρκώς, καθόσον αναλήψεις / καταθέσεις μπορεί να αφορούν συναλλαγές-κινήσεις που δεν συνιστούν κατ’ ανάγκη φορολογητέο εισόδημα. Περαιτέρω μεταφορές χρηματικών ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών εξετάζονται και διερευνάται ο λόγος που πραγματοποιήθηκαν οι συναλλαγές μεταφοράς των ποσών αυτών αφού προσκομίσει ο φορολογούμενος τα σχετικά έγγραφα. Δηλαδή το θέμα που πρέπει να εξετάζεται δεν είναι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ ανάληψης και κατάθεσης στον ίδιο ή άλλο τραπεζικό λογαριασμό αλλά αν τα αναληφθέντα ποσά υπερκαλύπτουν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων ή λοιπών δαπανών, έτσι ώστε να μην δικαιολογούνται μεταγενέστερες καταθέσεις ίσου ή άλλου ποσού στον ίδιο ή άλλο λογαριασμό. Σ’ αυτήν την περίπτωση μπορεί να αποδειχθεί και να τεκμηριωθεί από τον έλεγχο ότι, οι συγκεκριμένες αναλήψεις που έγιναν από τον φορολογούμενο από έναν ή περισσότερους λογαριασμούς δαπανήθηκαν για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων ή λοιπών δαπανών οπότε δεν μπορεί να θεωρηθεί εφικτή η επανακατάθεση των ποσών αυτών σε ίδιους ή άλλους λογαριασμούς.
Επιπλέον ο έλεγχος κρίνει και τεκμηριώνει εάν πρόκειται ή όχι για «πρωτογενείς καταθέσεις», δηλαδή για ποσά που προέρχονται από άγνωστη ή μη διαρκή ή μη σταθερή πηγή ή αιτία και δεν προέρχονται από αναλήψεις από άλλους τραπεζικούς λογαριασμούς.
Σημειώνεται ότι δεν αντίκειται στη φορολογική νομοθεσία η ανάληψη χρηματικών ποσών και η αποδεδειγμένη επανακατάθεση μέρους ή του συνόλου αυτών και ούτε προβλέπεται χρονικός περιορισμός για την διαδικασία κίνησης χρηματικών κεφαλαίων.
Τα ανωτέρω είναι πολύ σημαντικά και οι αρμόδιοι ελεγκτές πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να μη χαρακτηρίζουν ως εισόδημα οποιεσδήποτε καταθέσεις.
ε) Σε όσες περιπτώσεις επικαλείται ο φορολογούμενος ότι η προσαύξηση περιουσίας προέρχεται από δωρεά, δανειοδότηση, γονική παροχή, κληρονομιά κλπ, πρέπει να ελέγχεται αν υπήρχε η δυνατότητα από τον δωρητή, τον δανειοδότη, τον παρέχοντα, τον κληρονομούμενο, να καταβάλλει ποσά που επικαλείται ο φορολογούμενος, καθώς και αν έχουν καταλογιστεί τα ποσά που προβλέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (π.χ. τέλη χαρτοσήμου , φόρος γονικής παροχής , φόρος δωρεάς κ.λπ.).
στ) Όταν δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η προσαύξηση της περιουσίας, τότε αυτή φορολογείται στη χρήση που διαπιστώνεται από τον έλεγχο ότι επήλθε. Ο φορολογούμενος δύναται σε κάθε περίπτωση να αποδείξει ότι ο χρόνος αυτός είναι διάφορος από αυτόν που διαπιστώθηκε από τον έλεγχο.

Ευελπιστούμε να πάψει αυτό το φαινόμενο της παραπληροφόρησης κι επιτέλους η μεγάλη μερίδα των δημοσιογράφων να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, επιτελώντας το έργο της, που κατά την άποψή μας είναι η άσκηση κριτικής όπου αυτή απαιτείται ή η ανάδειξη διαφόρων σημαντικών θεμάτων και όχι η σύνταξη διαφόρων φληναφημάτων που δημιουργούν εντυπώσεις και επιφέρουν σύγχυση στους πολίτες.
http://taxheaven.gr