H μεγάλη φυγή των ναυτιλιακών επιχειρήσεων από την Ελλάδα
Του Ηλία Γ. Μπέλλου
Παρατηρητές της μεγάλης φυγής των ναυτιλιακών επιχειρήσεων από την Ελλάδα τείνουν να γίνουν οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών καθώς ολοένα και περισσότερες εταιρείες της ποντοπόρου… αγνοούνται.
Είκοσι λιγότερες επιχειρήσεις καταγράφει η φετινή ετήσια έρευνα της Petrofin Research που παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τον κλάδο εδώ και δεκαετίες.
Και σε αυτές τις 20 που εξαφανίστηκαν το τελευταίο έτος δεν περιλαμβάνονται καν αυτές που φέρονται να έφυγαν κατά τους τελευταίους μήνες αυτού του καλοκαιριού οπότε και η απροσδόκητα δυσμενής συνθήκες που ανέτειλαν για την ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι έχουν συρρικνώσει περαιτέρω ένα κλάδο που παράγει το 7% του ελληνικού ΑΕΠ.
Τα δεδομένα γίνονται ακόμα πιο ανησυχητικά εάν προσμετρηθεί η μακροπρόθεσμη τάση: από το 2011 έως σήμερα έχουν διαγραφεί από τον επιχειρηματικό χάρτη της εν Ελλάδι εδρεύουσας πλοιοκτησίας περισσότερες από 110 ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Από 762 το 2011 αριθμούν μόλις 648 στην τελευταία καταμέτρηση της Petrofin Research.
Και αν κοιτάξει κανείς ακόμα πιο πίσω η εικόνα γίνεται σκοτεινότερη: η μια στα τρεις ελληνικές ναυτιλιακές εχει εξαφανιστεί. Από τις 926 ναυτιλιακές του 1998 βρισκόμαστε στις 648 σήμερα, ή 278 λιγότερες. Πολλές από αυτές έκλεισαν, άλλες συγχωνεύθηκαν και άλλες απλώς μετεγκαταστάθηκαν.
Ακόμα και έτσι όμως η μεταφορική δυναμικότητα που ελέγχουν οι εν Ελλάδι ναυτιλιακές επιχειρήσεις συνεχίζει να μεγεθύνεται και ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου να μειώνεται. Ο από την Ελλάδα ελεγχόμενος και διαχειριζόμενος ελληνικός ποντοπόρος στόλος εξακολουθεί να παραμένει ο μεγαλύτερος παγκοσμίως και να αντιστοιχεί στο 16% της συνολικής χωρητικότητας του στόλου ολόκληρου του πλανήτη.
Οι μεγαλύτερες πλοιοκτήτριες γίνονται ακόμα πιο μεγάλες. Ο αριθμός των ναυτιλιακών με στόλο άνω των 25 πλοίων ηλικίας μικρότερης των 9 ετών αυξάνεται. Στις 24 φέτος από 22 το 2014 και μόλις 14 το 2013. Ελέγχουν δε άνω του μισού τονάζ του ελληνικού στόλου Την ιδία ώρα οι μικρότερες επιχειρήσεις, αυτές με ένα έως δυο πλοία μειώνονται. Από 350 το 2011 αριθμούν πλέον μόλις 262.
Οι ευρύτερες συνθήκες στις διεθνείς ναυλαγορές είναι εκείνες στις οποίες αποδίδεται η γιγάντωση των μεγαλύτερων ομίλων. Όμως η συρρίκνωση των μικρότερων ή και η εξαφάνιση τους αποδίδεται και στις συνθήκες που έχουν ενσκήψει στο εσωτερικό της χώρας. Με την φορολογική επιβάρυνση των ναυτιλιακών να έχει οκταπλασιαστεί τα τελευταία λίγα έτη και να είναι οι υψηλότερες στην ήδη ακριβή Ευρώπη, δύσκολα μπορούν μονοβάπορες ναυτιλιακές να αντέξουν στον εντονότατο διεθνή ανταγωνισμό και τις κατά συρροή κακές ναυλαγορές των τελευταίων ετών, εξηγούν ναυλομεσιτικοί κύκλοι αντιδιαστέλλοντας τις με τις συνέργειες που απολαμβάνουν οι μεγαλύτερες.