Ένας τουλάχιστον ωφελήθηκε από την ποσοτική χαλάρωση: ο παγκόσμιος πλούτος
Του Mark Gilbert
Ξεχάστε το λεγόμενο “πλουσιότερο 1%” το οποίο διασύρουν διάφορα κινήματα όπως το Occupy Wall Street και οι Anonymous. Αποδεικνύεται τελικά ότι το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πλούτου βρίσκεται στα χέρια του 0,7% του πληθυσμού. Και για όσους υποψιάζονται ότι η ποσοτική χαλάρωση καταφέρνει κυρίως να δίνει ώθηση στις τιμές των παγίων παρά να αναζωογονεί την πραγματική οικονομία, όπου παράγονται και πωλούνται τα πράγματα, η Παγκόσμια Έκθεση Πλούτου της Credit Suisse προσφέρει μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Κάθε χρόνο η ελβετική τράπεζα προσπαθεί να εκτιμήσει τα περιουσιακά στοιχεία –σε χρηματοοικονομική και φυσική μορφή- 4,7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων αλλά εξαιρουμένων των χρεών. Η τελευταία έκθεση διακηρύσσει ότι 34 εκατομμύρια άνθρωποι ελέγχουν περιουσιακά στοιχεία αξία 112,9 τρισ. δολαρίων ή 45,2% του συνολικού πλούτου του κόσμου:
Με σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, ο παγκόσμιος πλούτος αυξήθηκε κατά 13 τρισ. δολάρια σε διάστημα 12 μηνών έως τα μέσα του 2015. Και ενώ η μεσαία τάξη της Κίνας είναι πλέον μεγαλύτερη από αυτή των ΗΠΑ, με 109 εκατομμύρια Κινέζους έναντι 92 εκατομμυρίων Αμερικανών, οι ΗΠΑ ήταν αυτές που επωφελήθηκαν περισσότερο από την αύξηση της παγκόσμιας ευημερίας, με μερίδιο 4,6 τρισ. δολαρίων. Ο πλούτος της Κίνας αυξήθηκε κατά 1,5 τρισ. δολάρια, ενώ από την τρίτη θέση το Ηνωμένο Βασίλειο κέρδισε 360 δισ. δολάρια:
Επιπλέον, η Credit Suisse εκτιμά ότι η ανισότητα έχει αυξηθεί από την πιστωτική κρίση του 2008, με την αύξηση του πλούτου της μεσαίας τάξης να είναι βραδύτερη από την αύξηση που απήλαυσε η κορυφή της πυραμίδας:
Οι εκτιμήσεις μας δείχνουν ότι το φτωχότερο ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει συλλογικά λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το πλουσιότερο 10% έχει στα χέρια του το 88% του συνόλου του πλούτου με το κορυφαίο 1% ειδικότερα, να ελέγχει τα μισά περιουσιακά στοιχεία του κόσμου.
Και επειδή αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή έχουν βάλει στην άκρη την περιουσία τους με τη μορφή χρηματοοικονομικών παγίων –μετοχές και άλλα αξιόγραφα- ο χρηματοοικονομικός πλούτος αύξησε το κομμάτι του στην πίτα του παγκόσμιου πλούτου από την κρίση και μετά:
Συνεπώς, τι σημαίνει αυτό για τη νομισματική πολιτική και την παγκόσμια οικονομία, η οποία σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τους καταναλωτές και τη διάθεσή τους να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη; Οι κεντρικές τράπεζες έχουν διοχετεύσει 5 τρισ. δολάρια στην παγκόσμια οικονομία μέσω των διάφορων προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης και παρ’ ολ’ αυτά ο κόσμος μοιάζει να “φλερτάρει” και πάλι με την ύφεση. Ιδού τι είχε να πει η Τράπεζα της Αγγλίας για την ποσοτική χαλάρωση πριν από ένα χρόνο:
Δεν βρίσκουμε στατιστικά σημαντικές ενδείξεις πως οι τράπεζες που αύξησαν τα αποθέματά τους από το QE δάνεισαν περισσότερο, δεδομένων όλων των άλλων συνθηκών. Τα αποτελέσματά μας δεν αποκλείουν ένα τραπεζικό κανάλι δανεισμού, αλλά αν το αποτέλεσμα ήταν πολύ ισχυρό, θα υπήρχε σίγουρα κάποια ένδειξη στις δοκιμές μας.
Ενώ η ποσοτική χαλάρωση δεν αύξησε τη διαθεσιμότητα των δανείων για τις επιχειρήσεις ούτως ώστε να επενδύσουν, βοήθησε να ανέβει η αξία της παγκόσμιας χρηματιστηριακής αγοράς, η οποία έχει διπλασιαστεί από τα τέλη του 2008, παρά το στραβοπάτημα στα μέσα του τρέχοντος έτους:
Συνεπώς το QE έχει κάνει μέρος της δουλειάς του, δημιουργώντας πληθωρισμό στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων αν και οι τιμές λιανικής παραμένουν στάσιμες και η απειλή του αποπληθωρισμού παραμένει ζωντανή, όπως δείχνει και η πτώση κατά 0,1% στις βρετανικές τιμές καταναλωτή σε ετήσια βάση το Σεπτέμβριο. Χωρίς αυτή την ώθηση στις χρηματοοικονομικές αγορές και τις τιμές των μετοχών, ποιος ξέρει πόσο πιο ζοφερές θα ήταν οι προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Αλλά με την αποτελεσματικότητα του QE να μοιάζει όλο και πιο μικρή με κάθε νέο γύρο, ήρθε η ώρα για τις κυβερνήσεις να κάνουν περισσότερα για να επαναφέρουν στη ζωή τη μη χρηματοοικονομική οικονομία.