Όλες οι αλλαγές-σοκ στο Ασφαλιστικό που φέρνει το πολυνομοσχέδιο
Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Ένα διαφορετικό τοπίο περιμένει τους ασφαλισμένους την επομένη της ψήφισης του πολυνομοσχεδίου που κατέθεσε χθες στη Βουλή το Υπουργείο Οικονομικών.
Το όριο συνταξιοδότησης στο Δημόσιο φτάνει σταδιακά στα 67 έτη, οι όροι κάτω από τους οποίος μπορεί κάποιος δημόσιος υπάλληλος να “βγει” στη σύνταξη εναρμονίζονται με εκείνους του ΙΚΑ, καταργείται η σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων, σταματά η δυνατότητα χρηματοδότησης προς τα επικουρικά ταμεία, βρίσκεται στον αέρα η υπαγωγή χιλιάδων ασφαλισμένων στο Ενιαίο Ταμείο Ανεξαρτήτων Απασχολουμένων (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι), ενώ δεν θα μπορούν εφεξής οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ που χρωστάνε από 25000 – 50000 ευρώ στο ταμείο να συμψηφίζουν τις οφειλές τους με τις μελλοντικές συντάξεις τους.
Σύμφωνα με την έκθεση συνεπειών που επισυνάπτεται μαζί με το νομοσχέδιο οι διατάξεις του εν λόγω ν/σ
Τα νέα όρια συνταξιοδότησης στο Δημόσιο επηρεάζουν όσους δημοσίους υπαλλήλους :
•έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1-9-2015,
•έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 19-8-2015 και μετά.
•όσους υπαλλήλους αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1-7-2015 και μετά και τυγχάνει να δικαιούνται το κατώτατο όριο του Δημοσίου.
•όσους υπαλλήλους αποχωρούν από την Υπηρεσία και η σύνταξή τους καταβάλλεται μειωμένη.
Επηρεάζονται, επίσης, όσα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων υποχρεούνται από τις οικείες διοικητικές διατάξεις σε αποχώρηση από την Υπηρεσία πριν από τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας τους.
Θα προκύψει μικρή μείωση της σύνταξης των υπαλλήλων – λειτουργών του Δημοσίου καθώς και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1-9-2015 και μετά.
Θα υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες λόγω της αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από 19-8-2015 και μετά.
Θα υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες στις περιπτώσεις όπου δεν υφίσταται ποσοστό αναπηρίας 67%, καθώς και στις περιπτώσεις που δεν έχει συμπληρωθεί το κατά περίπτωση ισχύον όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
Δυσμενείς, θα είναι επίσης, οι συνέπειες σε όσους η σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη λόγω πρόωρης αποχώρησης, αφού το ποσό της μειωμένης αυτής σύνταξης μειώνεται περαιτέρω κατά 10% μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση προβλεπόμενου νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.
Αναλυτικά οι 21 αλλαγές στο ασφαλιστικό – συνταξιοδοτικό που προβλέπει το πολυνομοσχέδιο έχουν ως εξής :
1. Όσοι έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο μέχρι και την 31.12.2010 και έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 30.8.2015 και μετά δικαιούνται:
α) αναλογικό τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους στο Δημόσιο έως 31.12.2010, το οποίο υπολογίζεται καθώς και κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, όπως αυτές ισχύουν κατά το χρόνο συνταξιοδότησής τους,
β) αναλογικό τμήμα σύνταξης με βάση το χρόνο ασφάλισής τους από 1.1.2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους.”
2. Για όσους κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού έχουν συμπληρώσει τα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας που αποτελούν, κατά περίπτωση, προϋπόθεση για την άμεση καταβολή ακέραιας της σύνταξής τους, όπως αυτά ισχύουν κατά την ανωτέρω ημερομηνία.
3. Ειδικά για τον υπολογισμό του αναλογικού τμήματος της σύνταξης από 1.1.2011 και μετά, αλλά και έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1.1.2015 και μετά, λαμβάνεται υπόψη το ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχεί στα 35 έτη ασφάλισης, σύμφωνα με τον πίνακα της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού.”
4. Η σύνταξη των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος που έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1.1.2015 και μετά υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 του νόμου αυτού, όπως ισχύουν.
5. Από την 1.1.2015 καταργείται κάθε άλλη διάταξη αντίθετη με τα οριζόμενα στις διατάξεις του ν. 3865/2010 που αντικαθίστανται με τις διατάξεις των προηγουμένων παραγράφων του παρόντος.
6. Συντάξεις που έχουν κανονισθεί αντίθετα με διατάξεις του ν. 3865/2010, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου, αναπροσαρμόζονται οίκοθεν από την αρμόδια Υπηρεσία Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα δε οικονομικά αποτελέσματα αρχίζουν από την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης και όχι πριν την 30.8.2015.
Συντάξεις που έχουν κανονισθεί αντίθετα με τα οριζόμενα στις διατάξεις του ν. 3865/2010, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου, αναπροσαρμόζονται οίκοθεν από την αρμόδια Υπηρεσία Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα δε οικονομικά αποτελέσματα αρχίζουν από την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης και όχι πριν την 31.8.2015.
7. Από 1.1.2022 οι διατάξεις που αφορούν τα νέα όρια συνταξιοδότησης έχουν ανάλογη εφαρμογή και για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31.12.2012 και δεν έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού, το όριο ηλικίας καταβολής ακέραιας της σύνταξης, το οποίο προβλέπεται, κατά περίπτωση, από τις οικείες διατάξεις της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του Δημοσίου.
Τα ισχύοντα, κατά περίπτωση, μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού όρια ηλικίας καταβολής της σύνταξης αυξάνονται σταδιακά από την επομένη της ημερομηνίας αυτής έως την 31.12.2021.
8. Το κατώτατο όριο σύνταξης δεν έχει εφαρμογή για όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1.7.2015 και μετά και δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας και παραμένει αμετάβλητο κατά ποσό μέχρι 31.12.2021. Τα ανωτέρω πρόσωπα, μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας λαμβάνουν το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στα έτη ασφάλισής τους κατά περίπτωση. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται τόσο για τις ατομικές όσο και για τις οικογενειακές συντάξεις ή βοηθήματα.”
9. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής δεν έχουν εφαρμογή για όσους λαμβάνουν επίδομα ανικανότητας, καθώς και όσους λαμβάνουν σύνταξη ως παθόντες στην υπηρεσία και ένεκα ταύτης). Επίσης, οι διατάξεις αυτές δεν έχουν εφαρμογή και για όσους λαμβάνουν κατά μεταβίβαση σύνταξη λόγω θανάτου στην υπηρεσία του/της συζύγου τους ή του γονέα τους.”
10. Το συνολικό ποσοστό της μείωσης της σύνταξης που προβλέπεται από τις διατάξεις που προβλέπουν νέα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης, προσαυξάνεται κατά 10% και μέχρι τη συμπλήρωση του κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενου νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.”
11. Τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων δεν θα υποχρεούνται σε αποχώρηση από την υπηρεσία, όπως ειδικότερα θα ρυθμιστεί νομοθετικά, πριν από τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας τους.
Τα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την επομένη της δημοσίευσης του νόμου αυτού και μετά, δικαιούνται σύνταξης εφόσον έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας τους ή 40 έτη συντάξιμης υπηρεσίας.”
Οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής δεν έχουν εφαρμογή για τα για τα οποία εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι σχετικές με την καταβολή της σύνταξης τους διατάξεις, όπως αυτές ισχύουν κατά την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού.
12. Όσοι έχουν υπαχθεί για πρώτη φορά στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο έως και 31.12.2010 και η συνταξιοδότησή τους λόγω γήρατος ή αναπηρίας αρχίζει από 1.1.2015 δικαιούνται :
α) Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισής τους έως 31.12.2010, το οποίο υπολογίζεται με βάση τα ποσοστά και τις συντάξιμες αποδοχές ή ασφαλιστικές κατηγορίες ή τα οριζόμενα κατ’ έτος ποσά συντάξεων, όπως ισχύουν κατά το χρόνο συνταξιοδότησης και όπως προβλέπονται για κάθε φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο από γενικές ή καταστατικές διατάξεις που εξακολουθούν να ισχύουν.
β) Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης τους από 1.1.2011 έως την ημερομηνία συνταξι−οδότησής τους.
13. Μετά την 1.09.2015 τα ποσά της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων μεταφέρονται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και αποτελούν έσοδό του. Μετά την 1.1.2019 τα ποσά της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων μεταφέρονται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ) και αποτελούν έσοδό του.
Σκοπός του Λογαριασμού είναι η κάλυψη ελλειμμάτων Φορέων και Κλάδων Επικουρικής Σύνταξης, καθώς και του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ.) έως 31.12.2018.
14. Ασφαλισμένες στο ΤΣΠ-ΗΣΑΠ, που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης από 1.1.1983 μέχρι 31.12.1992, οι οποίες έχουν συμπληρώσει συντάξιμο χρόνο 25 ετών μέχρι 31.12.2010 και κατά τη συμπλήρωση αυτού είναι μητέρες με ανήλικα ή ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιά, δικαιούνται πλήρη σύνταξη γήρατος στο 50ό έτος της ηλικίας τους.
Οι διατάξεις εφαρμόζονται και για τις ασφαλισμένες γυναίκες του Ταμείου Συντάξεων Προσωπικού ΗΣΑΠ (πρώην ΤΣΠ-ΗΣΑΠ).
15. Καταργείται η διάταξη που προβλέπει πως η σύνταξη σε οφειλέτες ασφαλιστικών εισφορών καταβάλλεται αν το οφειλόμενο ποσό εισφορών δεν είναι μεγαλύτερο των πενήντα πέντε (55) μηνιαίων συντάξεων κατώτατων ορίων ανά κατηγορία σύνταξης, όπως αυτά ισχύουν κάθε φορά για κάθε ασφαλιστικό φορέα ή Τομέα και ανάλογα με τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, στα οποία περιλαμβάνεται η κύρια οφειλή, καθώς και τα πρόσθετα τέλη, οι τόκοι, οι επιβαρύνσεις και ποσά από αναγνωρίσεις χρόνων ασφάλισης, και όχι πέραν του ποσού των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ευρώ.
Τα ανωτέρω ποσά οφειλής συμψηφίζονται ή παρακρατούνται από τα ποσά των συντάξεων, σε ίσες μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από εξήντα (60). Η πρώτη δόση παρακρατείται από τη σύνταξη του πρώτου μήνα έναρξης του δικαιώματος συνταξιοδότησης.”
Η ανωτέρω διάταξη ισχύει για αιτήσεις που θα υποβληθούν από την ισχύ του νόμου και μετά, καθώς και για αιτήσεις που έχουν ήδη υποβληθεί και δεν έχει παρέλθει η προθεσμία των δύο μηνών που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 6 του π.δ. 258/1983, για την καταβολή εφάπαξ του προβλεπόμενου ποσού, καθώς και για αιτήσεις για τις οποίες δεν έχει κοινοποιηθεί η οφειλή μέχρι την ισχύ του νόμου.
16. Καταργείται η διάταξη που προβλέπει παράταση έως την 31η Δεκεμβρίου 2015 για τους εκτός Ε.Τ.Ε.Α. φορείς, τομείς και κλάδους επικουρικής ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης των προθεσμιών για την εφαρμογή του συντελεστή βιωσιμότητας ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ετησίων ελλειμμάτων σε ταμειακή και δεδουλευμένη βάση.
17. Καταργείται η διάταξη που προβλέπει πως με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μετά από αναλογιστική μελέτη, γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Α.Ε.Ε. και γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλειας (Σ.Κ.Α.) καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της επικουρικής σύνταξης που χορηγεί ο Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Αρτοποιών (Τ.Ε.Α.Α.) του Κλάδου Ελεύθερων Επαγγελματιών του Ο.Α.Ε.Ε., καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
18. Καταργείται η διάταξη περί επαναχορήγησης σύνταξης ανασφάλιστων υπερηλίκων Σύμφωνα με αυτή Από 1.10.2015 η μηνιαία σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων του ν. 1296/1982 (σ.σ. αφορά ομογενείς χορηγείται ή επαναχορηγείται σε όσους υπέβαλαν αίτηση από την έναρξη ισχύος του παρόντος, εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
α) Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
β) Δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιονδήποτε Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή το Δημόσιο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό της συνταξιοδοτικής παροχής, λόγω γήρατος.
Εάν λαμβάνουν σύνταξη μικρότερη από το ποσό αυτό δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού που λαμβάνουν από το ως άνω ποσό. Κατ’ εξαίρεση για το χρονικό διάστημα από 1.10.2015 έως 30.9.2016 δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού που λαμβάνουν από το ποσό των 260 ευρώ.
19. Καταργείται η διάταξη περί μείωσης ασφαλιστικών εισφορών ΕΤΑΑ
Σύμφωνα με αυτή οι ασφαλισμένοι στον κλάδο κύριας ασφάλισης του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολούμενων (ΕΤΑΑ) – Τομέας Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΣΜΕΔΕ), Τομέας Σύνταξης και Ασφάλισης Υγειονομικών (ΤΣΑΥ), Τομέας Ασφάλισης Νομικών (ΤΑΝ) – που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή στο Δημόσιο από 1.1.1993 και εφεξής, και ασφαλίζονται στους ανωτέρω Τομείς ως ελεύθεροι επαγγελματίες, μπορούσαν να επιλέξουν με αίτησή τους την κατάταξή τους σε μία εκ των δύο κατώτερων της υποχρεωτικής ασφαλιστικών κατηγοριών και να παραμείνουν σε αυτή μέχρι 31.12.2016.
20. Καταργείται η διάταξη που προέβλεπε πως ο ναυτικός, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε οριστικά από το Ν.Α.Τ και ανήκε σε πλήρωμα πλοίου υπό ελληνική σημαία ή ασφαλιστικά συμβεβλημένου με το Ν.Α.Τ., ή η οικογένειά του σε περίπτωση χορήγησης σύνταξης λόγω θανάτου από εργατικό ατύχημα, θεμελιώνει δικαίωμα λήψης επικουρικής σύνταξης από τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης Ναυτικών (Κ.Ε.Α.Ν.), χωρίς να απαιτείται η συμπλήρωση ορισμένου χρόνου στην ασφάλιση του Κλάδου αυτού. Στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης από το Ν.Α.Τ. Λόγω ναυτικού εργατικού ατυχήματος περιλαμβανόμενων και των συντάξεων χηρείας, ως χρόνος ασφάλισης στον Κ.Ε.Α.Ν. λαμβάνεται υπόψη ο αντίστοιχος χρόνος που υπολογίστηκε από το Ν.Α.Τ., για τη χορήγηση της κύριας σύνταξης. Οι σχετικές διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά, εφαρμόζονται αναλόγως και στον Κ.Ε.Α.Ν..
21. Καταργείται διάταξη που προέβλεπε προθεσμία αναστολής λήψης αναγκαστικών μέτρων μέχρι τις 30.6.2017. Η παράταση ίσχυε για επιχειρήσεις που είναι σε συνεχή λειτουργία με απασχόληση προσωπικού από 1.1.2011 και εφεξής και καταβάλλουν ανελλιπώς τις τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές από την ημερομηνία αυτή και μετά.