Βάζουν σε έναν λογαριασμό όλα τα διαθέσιμα των δημοσίων φορέων
Των Δημ. Καδδά, Β. Κουρλιμπίνη, Χ. Φλουδόπουλου, Δ. Δελεβέγκου
Κατατέθηκε απόψε στη Βουλή το Σχέδιο Νόμου “Μέτρα για την εφαρμογή της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων”, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών.
Το νομοσχέδιο αποτελεί ένα μέρος από τα 48 προαπαιτούμενα που θα πρέπει να φέρουν τα 2 δισ. ευρώ. Περιλαμβάνει πλειάδα ανατροπών στην φορολογία, στο ασφαλιστικό στο δημόσιο, στην ενέργεια και στην υγεία. Φέρει επίσης αρκετές αλλαγές/προσθήκες σε σχέση με το αρχικό προσχέδιο.
Σε έναν λογαριασμό όλα τα διαθέσιμα των δημοσίων φορέων
Με νέες διατάξεις που δεν περιλαμβάνονταν στο προσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση “χτίζεται” πιο αυστηρότερο πλέγμα δημοσιονομικής εποπτείας. Με το άρθρο 10 προβλέπεται πλέον ένας λογαριασμός (ενιαίος λογαριασμός θησαυροφυλακίου) για όλα τα διαθέσιμα των δημοσίων φορέων.
Προβλέπονται αυξημένες κυρώσεις για μη συμμόρφωση με τις δημοσιονομικές διατάξεις, για όλους τους φορείς του δημοσίου, ακόμη και για εισηγμένες ΔΕΚΟ ενισχύονται οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες, ενώ ενεργοποιείται από την 31η Δεκεμβρίου το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, πανίσχυρος υπερεπόπτης δαπανών που θα μπορεί να εισηγείται “ημιαυτόματες” παρεμβάσεις/περεικοπές δαπανών.
Αναλυτικά, τροποποιείται ο δημοσιονομικός νόμος 4270/2014 (Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας-δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις), με στόχο όπως αναφέρεται στην εισηγητική τη “περαιτέρω βελτίωση της διαδικασίας κατάρτισης και παρακολούθησης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού”.
Αποδίδεται πλέον μεγαλύτερη βαρύτητα στους κατασταλτικούς ελέγχους, περιορίζεται η άσκηση του προληπτικού ελέγχου από εξωτερικά προς τον φορέα όργανα και παράλληλα ενισχύεται η υπευθυνότητα των ίδιων των οικονομικών υπηρεσιών των φορέων και των προϊσταμένων τους.
Θεσμοθετείται η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, ενισχύεται το πλαίσιο εποπτείας και ελέγχου στο σύνολο των φορέων γενικής κυβέρνησης και προωθείται μέχρι 1/1/2017 η πλήρης ανάληψη της ευθύνης για τη διενέργεια των δαπανών από τις ίδιες τις οικονομικές υπηρεσίες των φορέων.
Ενισχύονται οι κυρώσεις για τις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις δημοσιονομικές διατάξεις. Επίσης με τη θεσμοθέτηση του Ενιαίου Λογαριασμού Θησαυροφυλακίου, στον οποίο θα μεταφέρουν τα διαθέσιμά τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, υπό διακριτούς υπολογαριασμούς.
“Η κοινή διαχείριση στο πλαίσιο ενός ενιαίου λογαριασμού στην Τράπεζα της Ελλάδος εξυπηρετεί την επίτευξη καλύτερων αποδόσεων και κυρίως την αποφυγή περαιτέρω δανεισμού” επισημαίνεται.
Καθορίζεται με μεγαλύτερη σαφήνεια το πλαίσιο στο οποίο λειτουργούν οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές (ΑΔΑ) αναφορικά με την κατάρτιση των προϋπολογισμών τους και του ΜΠΔΣ.
Παράλληλα διευρύνεται η δυνατότητα του Υπουργού Οικονομικών να συλλέγει στοιχεία προϋπολογισμού και εκτέλεσής του και από φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα πέραν των φορέων που περιλαμβάνονται στο εκάστοτε ισχύον Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης της ΕΛΣΤΑΤ.
Μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι:
· Ως την 31.12.2015, τα διαθέσιμα όλων των φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης, πέραν εκείνων που ανήκουν στην Κεντρική Διοίκηση, μεταφέρονται στον Ενιαίο Λογαριασμό, που μετονομάζεται σε “Ελληνικό Δημόσιο – Ενιαίος Λογαριασμός Θησαυροφυλακίου”, υπό αντίστοιχους υπολογαριασμούς. “Σε περίπτωση δέσμευσης λογαριασμού για ειδικούς σκοπούς του Δημοσίου απαιτείται προηγούμενη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών με την οποία ρυθμίζεται κάθε σχετική λεπτομέρεια” αναφέρεται στο νομοσχέδιο.
· Αναφέρεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο για τα διαθέσιμά του σε ευρώ ή συνάλλαγμα δύναται να συνιστά έντοκους λογαριασμούς σε εμπορικές τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα του εσωτερικού ή του εξωτερικού, να αναθέτει τη διαχείριση αυτών, καθώς και τη διεξαγωγή των συναλλαγών του, στον ΟΔΔΗΧ, στην Τράπεζα της Ελλάδος, στις εμπορικές τράπεζες ή σε οποιονδήποτε άλλο πιστωτικό ίδρυμα του εσωτερικού ή του εξωτερικού που παρέχει τα προς τούτο εχέγγυα “κατά οποιονδήποτε άλλον τρόπο κρίνεται αποδοτικότερος ή προσφορότερος για την προώθηση της γενικότερης οικονομικής πολιτικής”.
· Ο χρόνος έκδοσης της υπουργικής απόφασης διορισμού του πρώτου Δ.Σ. του Δημοσιονομικού Συμβουλίου είναι έως τις 31.12.2015.
· Ο Υπουργός Οικονομικών καθίσταται αρμόδιος για την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών όλων των φορέων. Προβλέπεται η υποχρεωτική σύμπραξή του σε κανονιστικές διοικητικές πράξεις που προκαλούν όχι μόνο δαπάνη αλλά και απώλεια εσόδων.
· Ορίζεται ότι ο Υπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού συμπράττει στην έκδοση κανονιστικών πράξεων όταν αυτές προκαλούν δαπάνη στον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων και όχι σε κάθε περίπτωση που αφορά θέματα υλοποίησης του ΠΔΕ.
· Προβλέπεται για τους προϊστάμενος οικονομικών υπηρεσιών αυστηρό πλέγμα για τη διασφάλιση της αμερόληπτης κρίσης. Η παράβαση των σχετικών υποχρεώσεων συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα.
· Ενισχύονται οι αρμοδιότητες του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους και επέρχονται αναγκαίες νομοτεχνικές βελτιώσεις.
· Προβλέπεται κατάργηση από 1.1.2017 του προληπτικού ελέγχου που ασκεί το Ελεγκτικό Συνέδριο στις δαπάνες του Κράτους και από 1.1.2019 στις δαπάνες των λοιπών φορέων “με μετατόπιση της έμφασης στους κατασταλτικούς ελέγχους”. * Στο ΠΔΕ παύει η πραγματοποίηση των πληρωμών από φυσικά πρόσωπα – υπολόγους και διενεργείται πλέον, από 1.1.2017, από τις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες των φορέων.
· Καθίστανται αυστηρότερες οι κυρώσεις για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται αρνητική απόκλιση άνω του 10% στην εκτέλεση των προϋπολογισμών από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους και στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται για δύο συνεχόμενα τρίμηνα απόκλιση άνω του 10% από τους δημοσιονομικούς στόχους και δεν έχουν ληφθεί τα προβλεπόμενα μέτρα. Πλέον θα ισχύουν για όλους τους φορείς οι διατάξεις για πού ίσχυαν στις ΔΕΚΟ περί αναστολής αμοιβών του Διοικητικού Συμβουλίου και περί παύσης των εκτελεστικών μελών.
· Ενισχύεται η διάταξη για την παρακράτηση ποσοστού ίσου με το 10% των πιστώσεων του ετήσιου τακτικού προϋπολογισμού για ελαστικές δαπάνες (με εξαίρεση για το χρέος, για υποχρεώσεις διεθνών συμβάσεων και συνθηκών, προγράμματα ΕΕ, αποδοχές, συντάξεις κλπ).
· Δίδεται τέλος στις αλλαγές του οικονομικού έτους (σ.σ. να λαμβάνονται υπόψη εισπράξεις επόμενου έτους) και ορίζεται ότι βεβαιωθέντα έσοδα του ετήσιου προϋπολογισμού είναι τα ποσά που βεβαιώνονται κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους.
· Ορίζεται ότι οι πληρωμές έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της Κεντρικής Διοίκησης, δύναται να μην πραγματοποιούνται από τις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες, αλλά με ειδικούς όρους να ορίζονται φυσικά πρόσωπα ως διαχειριστές έργων του ΠΔΕ (υπόλογοι) είτε μόνιμοι κρατικοί υπάλληλοι ή υπάλληλοι της περιφέρειας ή υπάλληλοι ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.
· Οι εισπράξεις των Δ.Ο.Υ., των Τελωνείων και των λοιπών οργάνων είσπραξης του Δημοσίου κατατίθενται στον Ενιαίο Λογαριασμό. Σε χρέωση των λογαριασμών αυτών πραγματοποιούνται οι αναλήψεις των χρηματικών ποσών που απαιτούνται για πληρωμές.
· Ορίζονται μνημόνια συνεργασίας και μηνιαίο πρόγραμμα εκτέλεσης προϋπολογισμών στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (πλήν ΟΤΑ). Δύναται να συνάπτονται μνημόνια συνεργασίας, μέχρι την 31η Ιανουαρίου κάθε έτους. Θα υποβάλλουν, μέχρι την 15η Ιανουαρίου κάθε έτους, μηνιαίο πρόγραμμα εκτέλεσης του προϋπολογισμού τους στον προϊστάμενο οικονομικών υπηρεσιών του εποπτεύοντος Υπουργείου.
· Για τις εισηγμένες εταιρείες και άλλες ΔΕΚΟ αλλά και τους φορείς εκτός Γενικής Κυβέρνησης, ορίζονται επίσης μνημόνια συνεργασίας και διαδικασία παρακολούθησης της εκτέλεσης των προϋπολογισμών που έχουν εγκριθεί, αν αυτό αποφασιστεί.
· Σε περίπτωση που από τα μηνιαία στοιχεία εκτέλεσης των προϋπολογισμών των φορέων Γενικής Κυβέρνησης διαπιστώνεται αρνητική απόκλιση άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους, περικόπτεται επιχορήγηση ή απόδοση πόρων ίση με το ποσό της υπέρβασης πέραν του ανωτέρω ποσοστού. Και αυτό αν δεν εφαρμοσθούν διορθωτικές παρεμβάσεις. Εάν προκύψει ότι οι αποκλίσεις έχουν εξισορροπηθεί, το ποσό των επιχορηγήσεων ή αποδόσεων που έχει περικοπεί, δύναται να επαναδιατεθεί. Επίσης, με την ίδια ως άνω διαδικασία, αναστέλλεται η καταβολή των αμοιβών των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου έως την εξισορρόπηση του αρχικά εγκεκριμένου προϋπολογισμού και την αντιστάθμιση τυχόν αρνητικών αποκλίσεων. Σε περίπτωση που για δύο συνεχόμενα τρίμηνα διαπιστώνεται απόκλιση άνω του 10% από τους δημοσιονομικούς στόχους ο ΥΠΟΙΚ ορίζει Επόπτη Οικονομικών Υπηρεσιών Εάν και το οριστικό ισοζύγιο της εκτέλεσης του ετήσιου προϋπολογισμού σύμφωνα με τις έννοιες και ταξινομήσεις του ΕΣΟΛ, αποκλίνει σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10%, τότε παύονται τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.
* Για εισηγμένες ΔΕΚΟ (Ν.Π.Ι.Δ. και Δ.Ε.Κ.Ο. του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 3429/2005) αν διαπιστώνεται αρνητική απόκλιση άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους, μειώνεται ισόποσα και το εγκεκριμένο ποσό ακαθάριστου δανεισμού από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών . Εάν, βάσει των απολογιστικών στοιχείων του επόμενου τριμήνου, ο προϋπολογισμός εξισορροπηθεί και αντισταθμιστούν οι αρνητικές αποκλίσεις, τότε το εγκεκριμένο ποσό ακαθάριστου δανεισμού για το εν λόγω διάστημα αναπροσαρμόζεται στα αρχικά εγκεκριμένα όρια. Αν από τα μηνιαία στοιχεία εκτέλεσης των προϋπολογισμών τους διαπιστώνεται αρνητική απόκλιση άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους.
* Κάθε δημόσια επιχείρηση που προϋπολογισμό πάνω από ένα όριο καταρτίζει και υποβάλλει στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του εποπτεύοντος υπουργείου τετραετές επιχειρησιακό σχέδιο, σύμφωνο με τους δημοσιονομικούς στόχους του Μεσοπρόθεσμου
Χωρίς τροποποιήσεις, σε σχέση με το προσχέδιο που κατατέθηκε προς διαβούλευση, είναι το τελικό κείμενο του πολυνομοσχεδίο όσον αφορά:
-τη σύσταση επιτροπής ανασυγκρότησης του ΟΑΣΑ
-την επιμήκυνση της μεταβατικής περιόδου για την αντικατάσταση των φορτηγών δημοσίας χρήσης με νέα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας σε περίπτωση μεταβίβασης και
-την τακτοποίηση των οφειλών του ΤΡΑΙΝΟΣΕ προς το Δημόσιο και τον ΟΣΕ ενόψει της ιδιωτικοποίησης.
Ενέργεια
Χωρίς αλλαγές στο κομμάτι της ενέργειας, κατατέθηκε το σχέδιο νόμου για τα προαπαιτούμενα του Οκτωβρίου και ειδικότερα για τη μεταρρύθμιση της αγοράς φυσικού αερίου.
Ο νόμος για τα προαπαιτούμενα του Οκτωβρίου περιλαμβάνει ρυθμίσεις που αφορούν στην απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου. Στο συγκεκριμένο άρθρο (13) που αφορά στην υποχρέωση για μεταρρύθμιση της αγοράς φυσικού αερίου, καθορίζεται η πλήρης επιλεξιμότητα (δηλαδή η δυνατότητα επιλογής προμηθευτή) για όλους τους πελάτες εκτός των περιοχών αρμοδιότητας των ΕΠΑ. Επίσης καθορίζονται τα ζητήματα που αφορούν στον καθορισμό του τιμολογίου διανομής για το διαχειριστή του κάθε δικτύου διανομής, το οποίο θα πρέπει να εγκρίνεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Στόχος η μείωση της δαπάνης στο φάρμακο
Αλλαγές σε σχέση με το κείμενο προς διαβούλευση στον τομέα της Υγείας δεν υπάρχουν. Οι τιμές των φαρμάκων, βάσει των οποίων τα ασφαλιστικά ταμεία αποζημιώνουν το συγκεκριμένο φάρμακο, μετά την λήξη της περιόδου προστασίας τους (offpatent) μειώνεται στο 50% της τιμής του προϊόντος σε κατάσταση προστασίας των δεδομένων (on patent) είτε εναλλακτικά στο μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανάλογα με το ποια είναι σε κάθε περίπτωση η χαμηλότερη τιμή.
Όσον αφορά στα γενόσημα, η μείωση φθάνει το 32,5% της τιμής των αντίστοιχων πρωτοτύπων. Στόχος, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.