Στρατηγική Πούτιν με χρυσό, πετρέλαιο φυσικό αέριο και ουράνιο
Μείωση της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, απόφαση της Ευρώπης για εμπάργκο και κυρώσεις εισαγωγής προϊόντων προς τη Ρωσία λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην Ουκρανία, είναι ενδεικτικά μερικά από τα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει δυτικές χώρες στη Ρωσία.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρήγκαν πιο παλιά άσκησε πολιτική κυρώσεων (εμπάργκο), και μείωσης της τιμής του πετρελαίου που οδήγησαν στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά, γιατί ο Πούτιν πουλάει ρωσικό πετρέλαιο και αέριο για να αγοράζει μόνο φυσικό χρυσό!! Μόνο το τρίτο τρίμηνο του 2014 οι κεντρικές τράπεζες όλων των κρατών αγόρασαν 93 τόνους χρυσού. Επισημαίνεται ότι, από αυτούς τους 93 τόνους, οι 55 αγοράστηκαν από τη Ρωσία.
Με τα έσοδα από πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στις Δυτικές χώρες, ο Πούτιν συνεχώς αγοράζει χρυσό. Άραγε, για ποιο λόγο; ίσως για να κυκλοφορήσει κάποια στιγμή το ρωσικό ρούβλι με αντίκρισμα χρυσού.
Στην περίπτωση αυτή ο Πούτιν δείχνει ότι προκαλεί ευθέως αυτούς που τυπώνουν αφειδώς δολάρια αρχίζοντας ένα πόλεμο νομισμάτων. Το επόμενό του βήμα είναι η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ρωσίας που σήμερα είναι ιδιωτική (όπως και η Τράπεζα της Ελλάδας), δηλαδή ανήκει στους Ρότσιλντ. Τρεις μόνο (Κεντρικές Τράπεζες) παγκοσμίως δεν ανήκουν στην οικογένεια των Ρότσιλντ: της Συρίας, του Ιράν και της Βόρειας Κορέας.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε εδώ έναν αριθμό μικρών και μεγάλων προβλημάτων, τα οποία τα κατευθυνόμενα ΜΜΕ τα μεγεθύνουν, με τέτοιο τρόπο ώστε και η εικόνα της Ρωσίας ως παγκόσμιας δύναμης να υποβαθμίζεται, αλλά και η ηγετική φυσιογνωμία του Πούτιν, να τραυματίζεται. Η παραμόρφωση αυτή, αν και εσκεμμένη, επηρεάζει συχνά τις στάσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών ως προς τη Ρωσία και τον Πούτιν.
Στο σημείο αυτό όμως ανακύπτει ένα εύλογο ερώτημα που ζητά ερμηνείες: πώς γίνεται στη Ρωσία να αυξάνεται, με όλα αυτά τα προβλήματα, η δημοτικότητα του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν;
Πώς δηλαδή δικαιολογείται ότι η δημοτικότητά του να έχει φτάσει στο 86%;
Πώς εξηγείται η μεγάλη εμπιστοσύνη ποσοστού 86% των Ρώσων πολιτών προς το πρόσωπο του Πούτιν και ποσοστό 74% εκείνων που δηλώνουν ότι θα τον ξαναψηφίσουν;
Το ερευνητικό ίδρυμα Levada διεξήγαγε δημοσκοπική έρευνα, το Φεβρουάριο του 2015, και κατάληξε στο παραπάνω συμπέρασμα σχετικά με τη δημοτικότητα του Πούτιν.
Το πιο κάτω Γράφημα 1 δείχνει την ανέλιξη της πορείας της δημοτικότητας του Πούτιν, σύμφωνα με την έρευνα αυτή.
Γράφημα 1: Απαντήσεις πολιτών της Ρωσίας στο ερώτημα: «Εγκρίνετε τις δραστηριότητες του Πούτιν ως Προέδρου της Ρωσίας;»
Πηγή: Ερευνητικό Ίδρυμα Levada
Ο D. Zolotarev σε άρθρο του “Γιατί ο Πούτιν είναι πιο δημοφιλής από τον Ομπάμα” σημειώνει: “Ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαδίμηρος Πούτιν, απολαμβάνει μια δημοτικότητα που ξεπερνά το 80%, η οποία είναι περίπου διπλάσια εκείνης του Ομπάμα, και μεγαλύτερη δημοτικότητα από κάθε Πρόεδρο των ΗΠΑ, του τελευταίου αιώνα, εκτός κατά τη διάρκεια του πολέμου… είναι άραγε πολιτικά ακατανίκητος; είναι οι Ρώσοι ψηφοφόροι σταθερά μεθυσμένοι; Οι απαντήσεις είναι όχι, ο Πούτιν δεν είναι ακατανίκητος, και δεν είναι οι Ρώσοι σταθερά μεθυσμένοι. Αλλά οι δυτικοί κανόνες δεν μπορούν να εφαρμοστούν στη Ρωσία… Η Ρωσία έχει ασφαλώς μια μακρά και επώδυνη ιστορία σχετικά με τις ξένες επεμβάσεις και τη σκληρή επιβίωση. Έτσι, όταν ο Πούτιν μέμφεται τη Δύση για τις κυρώσεις που προκαλούν οικονομικά προβλήματα στη χώρα, τότε διαιωνίζει το κυριότερο στοιχείο της Ρωσικής εθνικής ταυτότητας”.
Οι παγκόσμιοι ενεργειακοί πόροι δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι και ως εκ τούτου ο άνθρακας, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο καθώς και το ουράνιο, αποτελούν πέρα από τους ενεργειακούς πόρους και σημαντικούς παράγοντες της διεθνούς οικονομίας και της γεωπολιτικής.
Πολλά έθνη έχουν χρησιμοποιήσει οικονομικές και πολιτικές στρατηγικές και ορισμένες φορές και πολέμους για να ελέγξουν τους ενεργειακούς πόρους για να εξασφαλίσουν τη δική τους ενεργειακή επάρκεια.
Το φυσικό ουράνιο είναι ορυκτό και χρησιμοποιείται στους πυρηνικούς σταθμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Αξίζει να σημειώσουμε ορισμένα χρήσιμα στατιστικά δεδομένα που αφορούν τον κόσμο του ουρανίου:
• το σχάσιμο ουράνιο είναι το υλικό για την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρισμού.
• σήμερα λειτουργούν παγκοσμίως 435 πυρηνικοί αντιδραστήρες.
• οι απαιτούμενοι τόνοι για τη λειτουργία των αντιδραστήρων το 2013 ήταν 64.978, ή αλλιώς περίπου 150 τόνοι ανά αντιδραστήρα.
• 71 αντιδραστήρες είναι υπό κατασκευή, 172 αντιδραστήρες έχουν παραγγελθεί και 312 σχεδιάζονται. Συνολικά, 555 νέοι αντιδραστήρες πρόκειται να λειτουργήσουν τα επόμενα 16 χρόνια. Οι νέοι αυτοί 555 αντιδραστήρες θα χρειαστούν 83.250 τόνους σχάσιμου ουρανίου ανά έτος. Δηλαδή, το 2030 θα χρειάζονται 148.228 τόνοι ουρανίου ανά έτος.
Σύμφωνα με το World Nuclear Association, οι δέκα πρώτες χώρες παραγωγής σχάσιμου ουρανίου είναι:
(1) το Καζακστάν, με 22.567 τόνους, που παράγει το 38% της παγκόσμιας παραγωγής. (2) ο Καναδάς, με 9.332 τόνους, που αντιστοιχούν στο 16% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου. (3) Η Αυστραλία που παράγει το 11% της παγκόσμιας παραγωγής, δηλαδή 6.350 τόνους. (4) Η Νιγηρία με 4.528 τόνους, δηλαδή το 7,5% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου. (5) Η Ναμίμπια, με 4.315 τόνους, (6) η Ρωσία, με 3.135 τόνους, (7) το Ουζμπεκιστάν, με 2.400 τόνους, ακολουθούν (8) οι ΗΠΑ, με 1.835 τόνους. Η Κίνα βρίσκεται στην ένατη θέση, με 1.450 τόνους, και το Μαλάουι στη δέκατη θέση, με 1.132 τόνους.
Ισχυρές είναι οι οικονομικές, οι πολιτικές, οι στρατιωτικές και οι ενεργειακές σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Καζακστάν. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι η Ρωσία, το Καζακστάν και η Λευκορωσία δημιούργησαν την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Εξάλλου, περίπου 4 εκατομμύρια Ρώσοι ζουν στο Καζακστάν και αντιπροσωπεύουν το 23% του συνολικού πληθυσμού. Η παραγωγή ουρανίου Ρωσίας και Καζακστάν ανέρχεται στο 43,1% της παγκόσμιας παραγωγής ουρανίου. Μάλιστα, αν προστεθεί και το Ουζμπεκιστάν, με το οποίο η Ρωσία επίσης διατηρεί άριστες σχέσεις, η παραγωγή ουρανίου τον τριών χωρών ανέρχεται στο 47,1%.
Οι δέκα πρώτες χώρες στον κόσμο όσον αφορά στην κατανάλωση ουρανίου, το 2013, σε χιλιάδες μετρικούς τόνους, παρουσιάζονται στο Γράφημα 2.
Γράφημα 2: Κατανάλωση ουρανίου των 10 πρώτων χωρών (χιλιάδες μετρικοί τόνοι).
Παρατηρούμε ότι, οι ΗΠΑ είναι η πρώτη χώρα σε κατανάλωση ουρανίου φτάνοντας σχεδόν τους 20 χιλιάδες μετρικούς τόνους ουρανίου.
Οι Κυβερνήσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της παραγωγής και της προσφοράς ουρανίου. Αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Ινδονησία, έχουν ήδη προγραμματίσει την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων.
Συνεπώς, η κάλυψη της ζήτησης ουρανίου για τις επόμενες δύο δεκαετίες θα είναι δύσκολη, αφού είναι δύσκολη η κατασκευή νέων ορυχείων. Έτσι, δημιουργείται μια αβεβαιότητα για το μέλλον και δεν πρέπει να αγνοείται ο σημαντικός ρόλος που θα κληθεί να παίξει η Ρωσία.
Η ζήτηση ουρανίου αυξάνεται, η Ρωσία είναι η έκτη χώρα παραγωγός ουρανίου, με τεράστια αποθέματα και αν σε αυτά ενσωματωθούν και οι άλλοι ενεργειακοί πόροι, τότε η κατάταξη αυτή αλλάζει και η Ρωσία θα βρίσκεται σε μία από τις δύο πρώτες θέσεις.
Όλα αυτά ασφαλώς και τα γνωρίζει πολύ καλά ο Πούτιν και επίσης γνωρίζει ότι μαζί με το Καζακστάν ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια παραγωγή Ουρανίου. Άλλωστε, η διδακτορική του διατριβή του Πούτιν αφορά στους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας.
Ο Πούτιν έχει ανταποκριθεί σε εκείνες τις χώρες που θέλουν να εγκαταστήσουν αντιδραστήρες. Η Rosatom, εταιρεία που κατασκευάζει πυρηνικούς αντιδραστήρες, είναι ένας γίγαντας του παγκόσμιου τομέα πυρηνικών αντιδραστήρων. Ήδη κατασκευάζει πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Κίνα, το Βιετνάμ, την Ινδία, το Ιράν αλλά και στη γειτονική Τουρκία.
Ο Πούτιν, γνωρίζοντας ότι η πυρηνική ενέργεια είναι η σημαντικότερη σε εξέλιξη ενεργειακή πηγή και ότι το ουράνιο θα παίξει τον κύριο ρόλο, επιδιώκει να καταστήσει τη Ρωσία τον πρωταγωνιστή της αγοράς του ουρανίου.
Οι κινήσεις του Πούτιν και οι συμφωνίες με την Κίνα έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε πολλά κράτη της Ασίας και κυρίως της Ευρασίας, τα οποία πιστεύουν ότι σήμερα δεν έχουν και τόση ανάγκη τη Δύση για να πετύχουν τους στόχους τους.
Μήπως, λοιπόν, τα δυτικά ΜΜΕ και οι Τράπεζες -να μην λησμονούμε ότι οι Ρότσιλντς χρηματοδότησαν περιβαλλοντικές οργανώσεις εναντίων της βιομηχανίας πυρηνικών αντιδραστήρων, ενώ ταυτόχρονα οι ίδιοι επιδιώκουν την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας –επιδιώκουν την αμαύρωση της προσωπικότητας του Πούτιν παραπλανώντας την κοινή γνώμη; Τα γεγονότα είναι πιο απλά από ότι δείχνουν. Ενώ η Ρωσία φαινόταν να οδεύει προς την καταστροφή ο Πούτιν κατάφερε να την αναδείξει ως μια παγκόσμια ενεργειακή υπερδύναμη.
Από την εποχή του Προέδρου των ΗΠΑ Νίξον είχε τεθεί ως πρώτος στόχος να γίνουν οι ΗΠΑ ανεξάρτητες από τις εισαγωγές πετρελαίου, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει επιτευχθεί κάτι τέτοιο.
Αντίθετα, οι περισσότεροι Αμερικανοί πολίτες ίσως δεν γνωρίζουν ότι σήμερα εξαρτώνται και από το ουράνιο, αφού ένα στα πέντε σπίτια των ΗΠΑ ηλεκτροδοτούνται από πυρηνική ενέργεια.
Στο Γράφημα 3 φαίνεται από ποιες χώρες εισάγουν οι ΗΠΑ ουράνιο:
Γράφημα 3: Χώρες που εξάγουν σχάσιμο ουράνιο στις ΗΠΑ
Πηγή: U.S. Energy Information Administration (2011)
Από το Γράφημα 3 προκύπτει ότι οι ΗΠΑ εισάγουν το 37% του ουρανίου από τη Ρωσία και το Καζακστάν.
Ολοκληρώνοντας το θέμα των κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρώπη εκτός από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, εισάγει επίσης ουράνιο (18%), αφού πάνω από το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας της Γαλλίας, της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας προέρχεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων και η μείωση της τιμής του πετρελαίου. Ό,τι όμως είχε συμβεί με τους Γκορμπατσώφ και Γιέλτσιν, δε φαίνεται να λειτουργεί και με τον Πούτιν. Τα ΜΜΕ αποσιωπούν θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία που έχουν σημαντική συσχέτιση με την γεωπολιτική τηρώντας υποκριτική στάση.
Γεγονός είναι ότι ο Πούτιν έχει σε μεγάλο βαθμό εκσυγχρονίσει τη χώρα του, αλλάζοντας στρατηγική: εξάγοντας ενεργειακούς πόρους και πολύτιμα μέταλλα. Ήδη η Ευρώπη, για τις ενεργειακές τις ανάγκες, εξαρτάται από τη Ρωσία. Όπως τονίζει ο G. Friedman: “σε έναν πεινασμένο για ενέργεια κόσμο, οι εξαγωγές ενέργειας της Ρωσίας είναι σαν την ηρωίνη. Εθίζει τις χώρες από τη στιγμή που αρχίζουν να τη χρησιμοποιούν”.
Η υψηλή στρατηγική της Ρωσίας φαίνεται απλή, αλλά οφείλεται σε μία ηγετική φυσιογνωμία, αυτή του Πούτιν.
Επαμεινώνδας Ε. Πανάς
συντ. Καθηγητής
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών