Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ασφαλισμένων προ του 1983 για Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες
Γράφει ο συν-Εργατικός του forologikanea.gr
Πρόκειται για μια πλειάδα παλιών ασφαλισμένων, με την απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν ασφαλιστεί πριν από το 1983. Όλες οι παραπάνω κατηγορίες «κλειδώνουν» συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν από τις γενικές κατηγορίες.
Μειονεκτούν όμως σε σχέση με τους ασφαλισμένους στα ενδιάμεσα όρια, δηλαδή όσους ασφαλίστηκαν από το 1983 έως το 1992, αφού δεν μπορούν να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια, εκτός των ανδρών, για τα χρόνια της στράτευσης, και κάποιες εκπαιδευτικές άδειες.
Επίσης σε μειονεκτική θέση βρίσκονται οι αγρότες, καθώς ο ΟΓΑ δεν δίνει καμία σύνταξη, αφού μεταβλήθηκαν απότομα τα όρια στο 67ο από το 65ο έτος.
Ακόμη, το ΙΚΑ δεν χορηγεί την κατώτατη σύνταξη (με τουλάχιστον 4.500 ένσημα ή 15 χρόνια ασφάλισης) πριν από αυτό το ηλικιακό όριο των 67 ετών, ενώ ελεύθεροι επαγγελματίες και εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα σπεύδουν να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη, ώστε να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης προ το 62ου έτους.
Όμως, την ίδια στιγμή οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα έχουν την ευχέρεια συνταξιοδότησης με πιο ευνοϊκούς όρους, έχοντας θεμελιώσει δικαίωμα «εξόδου» με 25ετία το 2010 (ή παλαιότερα), ενώ το πρώτο ένσημο είχε κολληθεί προ του 1983.
Επίσης ικανοποιημένοι είναι οι εργαζόμενοι στις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες, καθώς οι παλαιές ρυθμίσεις του ασφαλιστικού τούς παρέχουν την ευχέρεια να εφαρμόσουν προγράμματα εθελούσιας εξόδου για τους εργαζομένους και, κατά συνέπεια, να μειώσουν το κόστος λειτουργίας απαλλασσόμενοι από το ακριβό (υψηλόμισθο) προσωπικό.
Έστω και εάν το σχετικό κόστος μεταφέρεται στο ασφαλιστικό σύστημα και ως ένα βαθμό και στους φορολογουμένους (στο βαθμό που τα ασφαλιστικά ταμεία επιδοτούνται από τον προϋπολογισμό σχεδόν με το 45% της δαπάνης λειτουργίας τους).
Κλειδί λοιπόν για την πρόωρη συνταξιοδότηση με 35 έτη ασφάλισης, χωρίς όριο ηλικίας, με πλήρη σύνταξη και χωρίς πέναλτι άκαιρης εξόδου αποτελεί η 25ετία και η ασφάλιση προ του 1983 (πλην στρατιωτικών). Σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύουν τα παρακάτω:
1 Ειδικά ταμεία (ΔΕΚΟ, τραπεζών), αρκεί οποιαδήποτε ασφάλιση προ του 1983 (σ.σ. όχι κατ’ ανάγκην στα Ταμεία της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, των ΕΛΤΑ, του ΟΣΕ, των τραπεζών ή το ΤΣΠΕΑΘ των δημοσιογράφων) για να υπολογιστεί κάποιος ως παλαιός ασφαλισμένος και να δικαιωθεί σύνταξης χωρίς ηλικιακό όριο. Και μάλιστα με 35ετία.
2 Στο Δημόσιο λογίζεται κάποιος ως παλαιός ασφαλισμένος, είτε γιατί προσελήφθη προ του 1983 είτε γιατί εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα σε συναφή αντικείμενο στο οποίο απασχολήθηκε, ακολούθως, ως δημόσιος υπάλληλος.
3 Χωρίς όριο ηλικίας συνταξιοδοτούνται και οι ένστολοι. Τουλάχιστον όσοι είχαν 24,5 έτη ασφάλισης (μαζί με τα πλασματικά ) και συνολικά 26 έτη το 2011, 27,5 έτη το 2012, 29 έτη το 2013 και 30,5 έτη φέτος.
4 Οι τρίτεκνοι που είχαν 20 έτη ασφάλισης το 2010.
5 Όσοι έχουν 25ετία και είναι γονείς ή σύζυγοι ατόμων με ειδικές ανάγκες, αναπήρων κ.λπ.
Στα Ταμεία των πρώην ΔΕΚΟ και των τραπεζών στην κατηγορία των πριν από το 1983 ασφαλισμένων ανήκουν όσοι και όσες έχουν έστω μία ημέρα ασφάλισης σε φορέα κύριας ασφάλισης μέχρι την 31.12.1982.
Από τους εν λόγω ασφαλισμένους μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με το ευνοϊκότερο καθεστώς μόνο όσοι και όσες πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας.
Οι εν λόγω ασφαλισμένοι, καίτοι σήμερα υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ, διατηρούν ωστόσο τις ευνοϊκές διατάξεις των καταστατικών των Ταμείων τους και μπορούν να κάνουν χρήση αυτών σε σχέση με τις κοινές -και πιο αυστηρές- διατάξεις του Ιδρύματος.
Ακόμη δε οι μητέρες με ανήλικο μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στο 52ο (όσον αφορά το 2011) ή στο 55ο (2012) μόνο με 18 έτη και 4 μήνες ασφάλισης και όχι με 25 έτη που προβλέπουν τα καταστατικά των ειδικών ταμείων για τις μητέρες με ανήλικο.
Για τη συμπλήρωση των 35 χρόνων ασφάλισης μπορεί να γίνει χρήση της στρατιωτικής θητείας και μόνο αφού ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του. Προ του 58ου έτους η στρατιωτική θητεία αναγνωρίζεται για προσαύξηση σύνταξης. Για παράδειγμα, με πραγματική 35ετία και δύο έτη στρατιωτικής θητείας ένας δημόσιος υπάλληλος θα λάβει σύνταξη ίση με 37/35α.
Για την 35ετία μπορούν να αναγνωριστούν τα παλαιά πλασματικά, 200 ημέρες ασθένειας την τελευταία δεκαετία, η εκπαιδευτική άδεια, καθώς και τα πλασματικά από τα τέκνα που γεννήθηκαν μετά το 2000. (Σε αυτή την περίπτωση για να κάνει χρήση του δικαιώματος ο άνδρας-ασφαλισμένος-εργαζόμενος σε πρώην ΔΕΚΟ ή τράπεζα, θα πρέπει η σύζυγός του να παραιτηθεί αυτού).
Δημόσιο
Στο Δημόσιο η 35ετία ισχύει εάν: α) όλα τα έτη έχουν διανυθεί στην ασφάλιση του Δημοσίου, β) τα έτη του ιδιωτικού τομέα είχαν εξαγοραστεί και πληρωθεί και γ) η απασχόληση ήταν σε αντίστοιχο κλάδο (π.χ. εκπαίδευση).
Πάντως, σε περίπτωση αναγνώρισης του ιδιωτικού τομέα η επικουρική σύνταξη μπορεί να χορηγηθεί και με τις διατάξεις της διαδοχικής.
Για τη συμπλήρωση της 35ετίας ένας δημόσιος υπάλληλος μπορεί να αναγνωρίσει και πλασματικά από εκπαιδευτική άδεια, άδεια ανατροφής τέκνου (και στους δύο συζύγους) και μέχρι την ηλικία των 6 ετών κ.ά.
Πολύτεκνοι
Στις περιπτώσεις των τρίτεκνων, όπως συνέβαινε και με τις μητέρες ανηλίκων, το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται με μόνη τη συνδρομή του απαραίτητου χρόνου ασφάλισης και την ύπαρξη 3 και άνω τέκνων. Έτσι όσες μητέρες έχουν συμπληρώσει μέχρι την 31η.12.2010 τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και έχουν 3 παιδιά μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τους φορείς χωρίς όριο ηλικίας.
Αντιστοίχως το 2011 μια γυναίκα και ένας άνδρας, πλέον, δημόσιος υπάλληλος (και οι δύο στην περίπτωση τρίτεκνης οικογενείας με δύο γονείς δημοσίους υπαλλήλους) θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης με 20 χρόνια ασφάλισης, αλλά για να συνταξιοδοτηθεί θα πρέπει να συμπληρώσει το 52ο έτος το 2011 και το 55ο το 2012. Κατά την έξοδο θα πρέπει, επίσης, να παρουσιάσει 21 έτη ασφάλισης, μαζί με τα πλασματικά, το 2011 και 23 έτη το 2012. Έπειτα από αυτή τη χρονολογία έχει καταργηθεί το δικαίωμα πρόωρης εξόδου στους τρίτεκνους και όλοι συνταξιοδοτούνται με τις κοινές διατάξεις (στο 62ο με 40 έτη ασφάλισης ή στο 67ο με λιγότερα έτη ασφάλισης)…
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τους άνδρες δημοσίους υπαλλήλους, πολιτικούς και ένστολους (σ.σ. ακολουθεί η ανάλυση γι’ αυτή την κατηγορία των ασφαλισμένων), δεν υπάρχει το όριο της 25ετίας το 2010 με βάση το οποίο αποκλείονται οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι από την έξοδο σε πρόωρη σύνταξη ως τρίτεκνοι. Εν αντιθέσει με όσους έβγαιναν πρόωρα με ανήλικο, οι οποίοι έπρεπε να μην είχαν 25ετία το 2010 ή να μη συμπλήρωναν 25ετία με τα πλασματικά έτη από το στρατό και τα τέκνα (αναγνώριση αυτών από το 2011 και μετά), για την κατηγορία των τρίτκνων δεν υπάρχει κάποιο όριο. Αρα, ακόμη και όσοι είχαν 3 παιδιά και 30 έτη ασφάλισης το 2010, μπορούν να βγουν στη σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας και χωρίς την 35ετία. Επίσης, ένας ασφαλισμένος τρίτεκνος μπορεί να αναγνωρίσει πλασματικά προκειμένου να αυξήσει τις αποδοχές του (περισσότερα έτη ασφάλισης) ακόμη και με τη χρήση των διατάξεων για τα παιδιά (5 πλασματικά έτη) ή το στρατό. Χωρίς να κινδυνεύει ότι θα αποκλειστεί από την πρόωρη συνταξιοδότηση γιατί συμπλήρωσε 25ετία το 2010
Γονείς-σύζυγοι- προστάτες αναπήρων
Όλοι οι ασφαλισμένοι -και όχι μόνο όσοι εργάζονται στο Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, τις πρώην ΔΕΚΟ και τις τράπεζες- δικαιούνται πρόωρη σύνταξη χωρίς ηλικιακό όριο εάν είναι γονείς αναπήρων τέκνων (ο ένας εκ των δύο) με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67%, σύζυγοι αναπήρων ή αδελφοί-προστάτες αναπήρων (άνω το 80%).
Ως ελάχιστη ασφαλιστική προϋπόθεση ο νομοθέτης έχει θέσει την 25ετία, η οποία θα πρέπει να είναι πραγματική και όχι να συμπληρώνεται (επιτυγχάνεται) με πλασματικά.
Επίσης, θα πρέπει ο έτερος των συζύγων, όταν πρόκειται για παιδί με αναπηρία, να εργάζεται και, επιπλέον, να μην έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Και μέχρι πρόσφατα η θεμελίωση επιτυγχανόταν με την 25ετία στο Δημόσιο. Τώρα πλέον απαιτείται τουλάχιστον 35ετία ή, με βάση παλαιότερη εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, θεμελιώνει ένας ασφαλισμένος συνταξιοδοτικό δικαίωμα μόνο όταν μπορεί, ταυτόχρονα, να συνταξιοδοτηθεί κιόλας. Και με τα σημερινά δεδομένα αυτή η θεμελίωση παραπέμπει σε 40 έτη ασφάλισης. ΠΗΓΗ