“Μαύρα Χριστούγεννα” ή “Χρυσή Πρωτοχρονιά” για το λιανεμπόριο;

Για την πιο απρόβλεπτη εορταστική περίοδο των τελευταίων (πολλών) ετών προετοιμάζεται το λιανεμπόριο. Οι πολιτικές εξελίξεις που θα κορυφωθούν ακριβώς μέσα στην εορταστική περίοδο αποτελούν έναν άκρως αστάθμητο παράγοντα για αυτό που ονομάζεται “πραγματική οικονομία”, καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει την επίπτωση τους στη συμπεριφορά των καταναλωτών και μάλιστα σε μια περίοδο που για πολλές εμπορικές επιχειρήσεις και αλυσίδες αποτελεί ακόμη και το 50% του τζίρου τους. Και όλα αυτά όταν η κατά κεφαλή δαπάνη που πραγματοποιείται στην Ελλάδα την περίοδο των Χριστουγέννων έχει υποχωρήσει κατά 60% από το 2007, σύμφωνα με μελέτη της PwC.

Το Capital.gr συνομίλησε με θεσμικούς φορείς του λιανεμπορίου, υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων εμπορικών αλυσίδων και απλούς καταστηματάρχες, στον απόηχο των στοιχείων της ΕΣΕΕ που δείχνουν ότι μετά από χρόνια, για πρώτη χρονιά το 2014, οι εμπορικές επιχειρήσεις άρχιζαν να «βλέπουν φως» εμφανίζοντας κέρδη. Η επίσπευση των διαδικασιών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας που, με βάση όλες τις ενδείξεις, θα κορυφωθεί στις 29 Δεκεμβρίου προκάλεσε στο εμπορικό κόσμο ανάμικτα συναισθήματα, καθώς από τη μία πλευρά θα ξεκαθαρίσει “μια ώρα αρχύτερα” η πολιτική κατάσταση, από την άλλη, με δεδομένο ότι “η οικονομία και η αγορά είναι ψυχολογία”, η επιφυλακτικότητα σαφέστατα θα κρατήσει πολλούς καταναλωτές από τις προθήκες των καταστημάτων, όπως άλλωστε έχει φανεί ξεκάθαρα κάθε φορά που μαζεύονται πολιτικά σύννεφα, ακόμη και όταν η τρόϊκα επισκέπτεται την Αθήνα…

Για την πλειονότητα των ανθρώπων της αγοράς, η κατάσταση αποτελεί μονόδρομο: εάν η ψηφοφορία της 29ης Δεκεμβρίου αναδείξει ΠτΔ, η αγορά θα πάρει «ανάσα» για ένα σημαντικό διάστημα και θα αντισταθμιστεί η όποια πτώση του τζίρου θα προκληθεί έως τότε από την πολιτική μεταβλητότητα. Σε διαφορετική περίπτωση, ο εορταστικός τζίρος είναι το τελευταίο που θα απασχολήσει τον επιχειρηματικό κόσμο… Κοινή συνισταμένη, πάντως, αποτελεί ο προβληματισμός για τη συγκυρία και για τις επιπτώσεις της όσο πλησιάζουμε προς τις κρίσιμες ημερομηνίες της ψηφοφορίες. Ακόμη και για τις Κυριακές που προγραμματίζεται να λειτουργήσουν τα καταστήματα (Κυριακή 14 και Κυριακή 21 Δεκεμβρίου), οι έμποροι αδυνατούν να κάνουν προβλέψεις, παρά την ομολογουμένως θετική ανταπόκριση των καταναλωτών στις «ανοικτές» Κυριακές.

Χθες ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλης Κορκίδης σε συνέντευξη Τύπου όπου παρουσιάστηκε η ετήσια έκθεση για το εμπόριο εκτίμησε πως δεν αναμένεται να δημιουργηθεί πρόβλημα στην χριστουγεννιάτικη αγορά λογω των πολιτικών εξελίξεων στην αγορά, όμως εάν συνεχιστεί η πολιτική αστάθεια θα υπάρξει και αλλαγή καταναλωτικής συμπεριφοράς με δυσμενείς επιπτώσεις μέσα στην περίοδο των εκπτώσεων. Συπλήρωσε, ωστόσο, πως «ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται».

Ως γνωστόν, οι προσδοκίες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων για την μελλοντική χρηματοοικονομική τους κατάσταση και για την κυβερνητική οικονομική πολιτική επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τις αποφάσεις που λαμβάνουν σήμερα. Η επίπτωση που έχουν οι πολιτικές εξελίξεις στο λιανεμπόριο έχει επισημανθεί από πλείστες οικονομικές μελέτες που έχουν δημοσιοποιηθεί το τελευταίο διάστημα.

Ενώ λοιπόν οι δείκτες του λιανικού εμπορίου ανέκαμπταν έπειτα από μακρό διάστημα με αποκορύφωμα τον περασμένο Αύγουστο, όταν o γενικός δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο αυξήθηκε κατά 7,4% σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2013 και ο δείκτης κύκλου εργασιών σημείωσε άνοδο 4,5%, το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου, η εικόνα άλλαξε. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), όταν δηλαδή ξεκίνησε η πληρωμή των πρώτων δόσεων του ΕΝΦΙΑ, άρχισε να καταγράφεται μείωση στον τζίρο του λιανεμπορίου, για να επιδεινωθεί η κατάσταση μετά την προσπάθεια «εξόδου από το μνημόνιο» τα τα επακολουθά της. Τα τελευταία επίσημα στοιχεία (ΕΛΣΤΑΤ) δείχνουν μείωση κατά 0,9% του Δείκτη Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο το Σεπτέμβριο του 2014, σε σύγκριση με το δείκτη του Σεπτεμβρίου 2013, ενώ σε σύγκριση με το δείκτη του Αυγούστου 2014 καταγράφηκε μείωση κατά 3,5%.

Τι δείχνει έρευνα της PwC

Όλα αυτά συμβαίνουν με τον χριστουγεννιάτικο τζίρο να έχει περικοπεί αισθητά σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα με report της PwC, στην Ελλάδα η κατά κεφαλή δαπάνη την περίοδο των Χριστουγένων μειώθηκε κατά 62,8% την περίοδο 2007 – 2013.

Σύμφωνα με τη μελέτη που βασίστηκε σε στοιχεία ττης εταιρείας, της DataStream, της Παγκόσμιας Τράπεζας και των Εθνικών Στατιστικών Αρχών, πέρυσι τα Χριστούγεννα η κατά κεφαλή δαπάνη ανήλθε στα επίπεδα των 233 ευρώ, όταν το 2007 έφθανε τα 627 ευρώ. Η Ελλάδα μεταξύ των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου βρίσκεται οριακά πάντω από την Ισπανία (228 ευρώ) και χαμηλότερα από Πορτογαλία (442 ευρώ) και Ιταλία (572 ευρώ). Μόνο σε Ρωσία (+40%) και Γερμανία (+10%) την ίδια περίοδο (2007-2013) καταγράφηκε διψήφια αύξηση της συγκεκριμένης δαπάνης.

Νίκος Χρυσικόπουλος

Nikos.chrissikopoulos@capital.gr