Σύνδεση εισφορών με τζίρο για επαγγελματίες
Ολική ανατροπή στο ασφαλιστικό τοπίο των ελεύθερων επαγγελματιών προωθεί η κυβέρνηση με σύμφωνη γνώμη της τρόικας. Ποιους θα αφορά το νέο σύστημα και πότε θα εφαρμοστεί. Τι θα γίνει με τις εισφορές για την υγεία. Ποια είναι τα προβλήματα.
Στον υπολογισμό των εισφορών σε ελεύθερους επαγγελματίες και πιθανόν αυτοαπασχολούμενους με βάση τον τζίρο, ήτοι το πραγματικό τους εισόδημα και όχι βάσει ασφαλιστικών κατηγοριών, φαίνεται πως συμφωνούν κυβέρνηση και τρόικα.
Σύμφωνα με πρόταση που συγκαταλέγεται στο πλέγμα δράσεων που προτείνει η ελληνική κυβέρνηση προς την τρόικα των δανειστών, έχει συμφωνηθεί επί της αρχής η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών στους αυτοαπασχολούμενους. Το μέτρο, θα εφαρμοστεί, όπως περιγράφεται και στο αρχικό κείμενο των 46 σελίδων του υπουργείου Οικονομικών προς την τρόικα, σε πλήρη εξέλιξη το 2017, όταν θα έχει ολοκληρωθεί και η ενιαία πλατφόρμα είσπραξης εισφορών – φόρων από τις εφορίες.
Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης επισημαίνουν πως πρόκειται, για μια θεμελιώδη αλλαγή στο σύστημα ασφάλισης των ελεύθερων επαγγελματιών που προτείνει το υπουργείο Εργασίας. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η τρόικα των δανειστών συμφωνεί με την πρόταση και αναμένει από το υπουργείο Εργασίας την κατάρτιση ολοκληρωμένου σχεδίου, που θα οδηγεί σε δομικές αλλαγές.
Και αυτό γιατί η εξατομίκευση των εισφορών μετατρέπει το σύστημα από αναδιανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό. Πρακτικά, δηλαδή προωθεί την λογική ότι οι συντάξεις γίνονται “ατομικές”, δεδομένου ότι προκύπτουν από τις εισφορές του καθενός. Γεγονός που προκαλεί σημαντικό πρόβλημα στην χρηματοδότηση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων. Άλλωστε, το πρόβλημα της μετάβασης από το ένα σύστημα στο άλλο, διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε κάθε προσπάθεια δομικής μεταρρύθμισης. Πολύ περισσότερο στον ΟΑΕΕ, που αντιμετωπίζει και ταμειακό πρόβλημα ρευστότητας.
Παράλληλα, σε ένα τέτοιο πιθανό ενδεχόμενο, θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για τον κλάδο υγείας, ενώ δεν αποκλείεται – εφόσον προκριθεί μια τέτοια σημαντική αλλαγή- να υπάρξει πρόβλεψη για ένα ελάχιστο ασφάλιστρο, που θα αποτελεί τη βάση για κάθε ασφαλισμένο. Στο κείμενο της ελληνικής κυβέρνησης προς την τρόικα, δεν διευκρινίζεται επίσης, εάν το μέτρο θα αφορά στους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ ελεύθερους επαγγελματίες (εμπόρους, βιοτέχνες και αυτοκινητιστές) ή και τους αυτοαπασχολούμενους του ΕΤΑΑ (γιατρούς, δικηγόρους και εργολήπτες – μηχανικούς).
Να σημειωθεί ότι, η πρόταση αυτή αντικατέστησε τον προηγούμενο σχεδιασμό, που ήθελε τη μείωση των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών κατά 20%, με αντίστοιχη μείωση των μελλοντικών παροχών, καθώς κρίθηκε από τους δανειστές, πως κάτι τέτοιο θα προκαλούσε μεγαλύτερο πρόβλημα στη ρευστότητα του ΟΑΕΕ.
Στόχος της προηγούμενης πρότασης ήταν η αύξηση της εισπραξιμότητας του ταμείου από το 52% που έχει πέσει, στα επίπεδα του 2008-2009, ήτοι κοντά στο 80%. Ο ΟΑΕΕ, βρίσκεται συνεχώς στο μικροσκόπιο των δανειστών, καθώς διαπιστώνεται ότι η σχέση του συνόλου των εισφορών προς τα ποσά της κρατικής χρηματοδότησης για την κάλυψη της συνταξιοδοτικής δαπάνης είναι μικρότερη της μονάδας!
Σύμφωνα με τα στοιχεία που γνωρίζουν οι δανειστές, εισφορές προς τον ΟΑΕΕ, στο τέλος του έτους εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένες κατά τουλάχιστον 4% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, που ήταν μειωμένα κατά 4,76% σε σχέση με το 2012, έτος κατά το οποίο οι εισπράξεις του ταμείου μειώθηκαν κατά 14,88%, έναντι αυτών του 2011.
Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως μια πιθανή μείωση των εισφορών μάλιστα, σύμφωνα με την πρόταση της ΕΣΕΕ που έχει κατατεθεί στο υπουργείο Εργασίας, θα αποτελούσε μεν “κοινωνική πολιτική” για μια επαγγελματική τάξη, αυτή των μικρομεσαίων που επλήγη από την κρίση, δεν θα έλυνε όμως το πρόβλημα του ταμείου.
Άλλωστε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΑΕΕ, το 45% των ενεργών οφειλετών ανήκει στις 3 πρώτες ασφαλιστικές κατηγορίες και κατά συνέπεια μπορεί να ενταχθεί ήδη, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας (όπως ανανεώθηκε με τροπολογία του υπουργού Εργασίας Γ. Βρούτση στη βουλή μέχρι το τέλος του 2016) στην 1η και χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία. Αντίστοιχα, στις 2 πρώτες κατηγορίες ανήκει το 55% των οφειλετών που βρίσκονται σε διακοπή.
Η Διοικήτρια του ΟΑΕΕ Γεωργία Κωτίδου εκτιμά μάλιστα, ότι σημαντικό ρόλο στην βελτίωση των οικονομικών του ταμείου θα διαδραματίσει η ανταπόκριση των ασφαλισμένων στη νέα ρύθμιση οφειλών, που από τις πρώτες ημέρες κρίνεται ικανοποιητική.